0:0:0.0 --> 0:0:1.870
Ali Osman Öncel
Hoş geldiniz diyorum.
0:0:3.150 --> 0:0:4.140
Ali Osman Öncel
Bugün burda.
0:0:6.660 --> 0:0:8.260
Ali Osman Öncel
Ocağımız ders önemli.
0:0:15.590 --> 0:0:18.620
Ali Osman Öncel
Evet dersle ilgili olarak testleri yaptık.
0:0:23.380 --> 0:0:26.340
Ali Osman Öncel
Onunla ilgili testler yapıldı.
0:0:28.210 --> 0:0:30.380
Ali Osman Öncel
Birazdan derse gireceğiz.
0:0:32.260 --> 0:0:38.450
Ali Osman Öncel
Başka ne yapılabilir 10'a çıkart bakıyorum. Toplantı notları, video efektleri
video efekti ne demek acaba?
0:0:53.620 --> 0:0:53.990
Ali Osman Öncel
Evet.
0:1:3.160 --> 0:1:4.830
Ali Osman Öncel
Pek de hallettik.
0:1:11.570 --> 0:1:13.190
Ali Osman Öncel
Neyin ayarını yapıyoruz?
0:1:18.640 --> 0:1:20.740
Ali Osman Öncel
Şey az görünüyor.
0:1:35.560 --> 0:1:36.370
Ali Osman Öncel
Paylaşım.
0:1:43.850 --> 0:1:44.600
Ali Osman Öncel
Evet.
0:6:4.580 --> 0:6:6.380
Ali Osman Öncel
Hı.
0:7:57.0 --> 0:7:59.260
Ali Osman Öncel
Öğrenci bekliyorum ha öğrenci.
0:8:28.690 --> 0:8:28.710
Ali Osman Öncel
O.
0:8:39.550 --> 0:8:40.910
Ali Osman Öncel
Valla aklımdaydı.
0:8:42.30 --> 0:8:42.640
Ali Osman Öncel
20.
0:8:48.410 --> 0:8:50.340
Ali Osman Öncel
16 senedir boğaz.
0:8:55.580 --> 0:8:56.170
Ali Osman Öncel
Iyi mi?
0:9:0.870 --> 0:9:1.890
Ali Osman Öncel
Hayat ve doğal.
0:10:2.130 --> 0:10:2.910
Ali Osman Öncel
Vay.
0:10:16.350 --> 0:10:18.650
Ali Osman Öncel
Günseli leer.
0:16:46.570 --> 0:16:47.50
Batoul Haj Mousa
Hocam.
0:16:49.160 --> 0:16:52.60
Ali Osman Öncel
Hocam evet geldi mi Betül?
0:16:53.840 --> 0:16:54.770
Ali Osman Öncel
Günaydınlar.
0:16:58.80 --> 0:16:58.850
Ali Osman Öncel
Biliyor mu sesim?
0:17:2.320 --> 0:17:4.860
Ali Osman Öncel
Hı hı.
0:17:15.570 --> 0:17:16.890
Ali Osman Öncel
Evet sesim geliyor mu?
0:17:21.630 --> 0:17:22.590
Batoul Haj Mousa
Evet, hocam.
0:17:22.260 --> 0:17:26.390
Ali Osman Öncel
Evet, tamam, evet, diğer arkadaşları da çağırdım.
0:17:28.720 --> 0:17:29.280
Ali Osman Öncel
Evet.
0:17:39.380 --> 0:17:42.70
Ali Osman Öncel
Nuri pek Mehmet Sabri.
0:17:43.730 --> 0:17:44.650
Ali Osman Öncel
Melisa.
0:17:53.870 --> 0:17:54.530
Ali Osman Öncel
Tamam.
0:18:8.210 --> 0:18:9.320
Ali Osman Öncel
Nasıl gidiyor Betül?
0:18:15.350 --> 0:18:16.620
Batoul Haj Mousa
Nasıl hocam?
0:18:18.610 --> 0:18:26.410
Ali Osman Öncel
Genelde Amerikalı havuz going nasıl gidiyor yani nasıl yani? Dersler nasıl
gidiyor demek isterim.
0:18:27.170 --> 0:18:27.640
Ali Osman Öncel
Göster.
0:18:32.550 --> 0:18:35.940
Ali Osman Öncel
Ciddi yani dersler nasıl? Onlar da başladı zor mu?
0:18:36.980 --> 0:18:38.50
Ali Osman Öncel
Kolay mı?
0:18:50.20 --> 0:18:53.460
Ali Osman Öncel
Dersler ağır geliyor mu? Onu merak etme ağrıma kolay mı zor mu?
0:18:54.530 --> 0:18:54.860
Ali Osman Öncel
Evet.
0:18:55.730 --> 0:19:4.360
Ali Osman Öncel
Haa anladım.
0:18:58.110 --> 0:19:4.730
Batoul Haj Mousa
Hayır hocam, yani her şey, her şey yolundayım. Her şey hemen anlayabiliyorum.
0:19:5.460 --> 0:19:8.390
Ali Osman Öncel
Etrafımda var mı bol Türkçe konuşan kişi?
0:19:12.330 --> 0:19:14.430
Batoul Haj Mousa
Nasıl hocam duyamıyorum?
0:19:12.410 --> 0:19:17.540
Ali Osman Öncel
Türkçe Türkçe pratik yapabiliyor musun? Diyorum etrafında var mı Türkçe konuşan
insanlar?
0:19:20.220 --> 0:19:20.960
Ali Osman Öncel
Türkçe.
0:19:20.500 --> 0:19:26.950
Batoul Haj Mousa
Hocam yani mesela ailem, ailemle Arapça konuşuyoruz ama evet, yani artık
salonda.
0:19:28.130 --> 0:19:30.720
Batoul Haj Mousa
Var, Türkler.
0:19:28.750 --> 0:19:32.540
Ali Osman Öncel
Evet, Türkçe konuşan Türkçe konuşan.
0:19:33.550 --> 0:19:37.10
Ali Osman Öncel
Insanlar olmadığını zor biraz Türkçe öğrenmek. Evet.
0:19:38.670 --> 0:19:39.500
Batoul Haj Mousa
Evet, hocam.
0:19:39.850 --> 0:19:42.440
Ali Osman Öncel
Arapça Betül.
0:19:41.700 --> 0:19:43.950
Batoul Haj Mousa
Hı hı.
0:19:43.710 --> 0:19:46.990
Ali Osman Öncel
Ay ben tekellerin gidiş.
0:19:48.590 --> 0:19:51.300
Ali Osman Öncel
Ben de biraz Arapça bilirim. Ben tekerleğin gidiş.
0:19:48.340 --> 0:19:54.750
Batoul Haj Mousa
Var evet, evet, hocam ingilizce biraz bölüyorum.
0:19:55.940 --> 0:19:56.980
Ali Osman Öncel
Hala tur.
0:19:58.900 --> 0:20:5.150
Ali Osman Öncel
Değil mi? Aldatır 4 sene arabistan'da yaşadığım için 23 kelime öğrendim yani 4
senede.
0:20:7.230 --> 0:20:8.0
Batoul Haj Mousa
Iyi güzel.
0:20:8.530 --> 0:20:10.520
Ali Osman Öncel
Evet, evet, tekellüm ingiliz.
0:20:11.280 --> 0:20:13.450
Ali Osman Öncel
Kelle kelle minha genpa?
0:20:17.410 --> 0:20:20.40
Ali Osman Öncel
Ne demek bu kelle kelle mülhem fa?
0:20:21.910 --> 0:20:22.590
Batoul Haj Mousa
Yani.
0:20:24.70 --> 0:20:28.30
Batoul Haj Mousa
Konuşmak hiçbir şeye yaramayacak, öyle bir şeydi.
0:20:28.520 --> 0:20:35.110
Ali Osman Öncel
Geldi, Türkçe de çok yaygın kullanıyor. Kelliğin kelim laye, enfa, konuş,
konuş, hepsi boş.
0:20:36.310 --> 0:20:38.0
Batoul Haj Mousa
Aynen aynen hocam.
0:20:39.710 --> 0:20:40.170
Ali Osman Öncel
Evet.
0:20:41.840 --> 0:20:46.270
Ali Osman Öncel
Başka tabii doktora yaparken arabistan'da yarımda.
0:20:46.980 --> 0:20:51.130
Ali Osman Öncel
Kim vardı ya? Evet, libya'da bir arkadaş vardı. O imanlı bir arkadaş vardı.
0:20:59.650 --> 0:21:0.70
Batoul Haj Mousa
Evet.
0:20:52.390 --> 0:21:2.630
Ali Osman Öncel
Dedi ki sen dedi baya Arapça kelime biliyorsun ama Arapça konuşmayı bilmiyorsun
dedi. Türkçe de baya Arapça var ya dedim. Şu var mı, bu var mı? Neredeyse
türkçe'de hemen hepsi var arapçada.
0:21:3.300 --> 0:21:10.190
Ali Osman Öncel
Dedi sende de Arapça kelimelerin çoğunu biliyorsun ama Arapça konuşmayı
bilmiyorsun. Evet.
0:21:10.260 --> 0:21:10.550
Batoul Haj Mousa
Bir.
0:21:11.960 --> 0:21:13.280
Ali Osman Öncel
Evet dediğin gibi.
0:21:13.90 --> 0:21:15.310
Batoul Haj Mousa
Evet, hocam arabayı biraz zor yani?
0:21:14.950 --> 0:21:23.220
Ali Osman Öncel
Hı hı, evet yani ama Türkçe de çok Arapça var ama işte biz farkında değiliz şu
Arapça.
0:21:24.470 --> 0:21:29.100
Ali Osman Öncel
Evet, başka başka bildiğim bir şey yok ya hocam.
0:21:39.970 --> 0:21:40.450
Batoul Haj Mousa
Hocam.
0:21:33.580 --> 0:21:42.870
Ali Osman Öncel
Başka, evet, diğer arkadaş nerede bunlar bağlanıyorum diye şey yaptım. Evet ya
gel.
0:21:41.890 --> 0:21:44.720
Batoul Haj Mousa
Nisan diyorum sadece.
0:21:45.860 --> 0:21:46.460
Ali Osman Öncel
Efendim.
0:21:46.890 --> 0:21:48.890
Batoul Haj Mousa
Bana giremeyecek derse.
0:21:49.490 --> 0:21:51.780
Ali Osman Öncel
Ya göremiyor mu? Allah niye öyle?
0:21:53.560 --> 0:21:57.540
Batoul Haj Mousa
Evet Melisa nöbete hiçbir şey yapmıyor, yani yazmadın.
0:21:59.80 --> 0:22:1.990
Ali Osman Öncel
Şeyse başka saati de alabiliriz, yani dersi.
0:22:4.0 --> 0:22:5.680
Ali Osman Öncel
Saatin değiştirebiliriz yani?
0:22:6.970 --> 0:22:9.70
Batoul Haj Mousa
Hocam benim içerisine sıkıntı yok yani?
0:22:9.530 --> 0:22:14.340
Ali Osman Öncel
Biraz sıkıntı yok da işte onlarda gelirse diye şey yaptım, daha şey olur.
0:22:15.530 --> 0:22:23.70
Ali Osman Öncel
Evet söyleseydin saati herkesin katılacağı saati uygun çevirilir. Evet, o zaman
biz başlayalım.
0:22:24.770 --> 0:22:25.890
Ali Osman Öncel
Kaydımızı ağlarım.
0:22:27.240 --> 0:22:31.10
Ali Osman Öncel
O zaman betülle yapıyoruz dersi bir kişi yeterli bizim için.
0:22:43.440 --> 0:22:48.550
Ali Osman Öncel
Evet değerli arkadaşlar hepiniz hoş geldiniz. Lastik dalga yayınımı dersini.
0:22:49.510 --> 0:22:57.620
Ali Osman Öncel
Öğrenci arkadaşlarımızla birlikte yapıyoruz. Bu derse katılan öğrenci
arkadaşlarımız uluslararası öğrenciler.
0:22:58.480 --> 0:23:4.320
Ali Osman Öncel
Bu nedenle biraz ters de kullandığım türkçeyi yavaşlatarak da.
0:23:5.30 --> 0:23:6.930
Ali Osman Öncel
Kullanmaya çalışacağım.
0:23:8.190 --> 0:23:22.780
Ali Osman Öncel
Bu açıdan da tabii ki tersi biraz daha açık anlaşılır yapmaya çalışacağım. Evet
dersimizde ilgili olarak hazırlamış olduğum sudah sayfasına buradan geçmek
istiyorum.
0:23:24.300 --> 0:23:29.200
Ali Osman Öncel
Baktığımızda slayt sayfamız açıldığında ekrana.
0:23:30.0 --> 0:23:35.350
Ali Osman Öncel
Görüntü gelmesi gerekiyor. Evet, umarım görüntü gelmiştir.
0:23:36.340 --> 0:23:53.720
Ali Osman Öncel
Gelmediyse arkadaşlarımız uyarıp bilir. Benim dışımda görüntü ya da şekil
görüyorlarsa lütfen uyarsın. Onlar bazen bu tür karışıklıklar olabiliyor. Evet,
elastik dalga yayınımı önemli yeryüzünün.
0:23:54.690 --> 0:24:1.190
Ali Osman Öncel
Merkezine kadar tüm bilgileri, elastik dalgaları takip ederek bizler ne
yapabiliyoruz?
0:24:2.670 --> 0:24:11.90
Ali Osman Öncel
Bütün bilgileri bu dalgaların yayınım formlarından yayınım cuma bağlı olarak
değişimlerinden.
0:24:11.950 --> 0:24:18.320
Ali Osman Öncel
Gerin içindeki tüm özellikleri fark edebiliyoruz. Özellikle modern sismoloji.
0:24:19.860 --> 0:24:29.400
Ali Osman Öncel
19. Yüzyılın sonlarında 20. Yüzyılın başlarında ilerledi. Artık gerin altında.
0:24:30.530 --> 0:24:40.30
Ali Osman Öncel
Büyük depremlerin kayıt edilmesi ilk olarak 1.906 deprem ile başladı. Şu anda
yerin altındaki ses.
0:24:40.130 --> 0:24:45.350
Ali Osman Öncel
Deri duyabiliyoruz. Özellikle son depremin meydana gelmiş olduğu.
0:24:47.920 --> 0:24:54.910
Ali Osman Öncel
Maraş civarında insanların nefeslerini dahi sikismek ñ.
0:24:56.140 --> 0:25:25.410
Ali Osman Öncel
Takipçi cihazlarıyla hissedebiliyoruz. Onların alıp verdikleri ses
dalgalarından yaşam belirtisi var mı yok mu anlayabiliyoruz. Benzer şekilde
işte ayda mars'ta, merkez'de yaşam belirtisi var mı, yok mu? Nasıl anlıyoruz?
Oralara sismometre ler gönderiyoruz ve o sisman metrelerde gerçekten titreşim
ölçüm diyorsa demek ki o gezegende yaşam var diyoruz.
0:25:25.960 --> 0:25:55.830
Ali Osman Öncel
Yaşam vardan kasıt ne demektir? Ya şu demektir, yerin içinde bir hareket var
mı? Yerin içinde bir hareket var mı? Nasıl kalbimizi doktor dinlediği zaman
kalbimizde bir hareket kaydı ya da hareket sesi aldığında bu insan yaşıyor
diyorsa nefes alıp vermediğimizi kontrol ederek enkaz altında burada yaşayan
biri var ya da yok diyorsa gezegenlere de.
0:25:55.980 --> 0:26:1.110
Ali Osman Öncel
Insanlar işte ilk olarak ayağa şu anda da biliyorsunuz.
0:26:2.700 --> 0:26:33.950
Ali Osman Öncel
Marsa sismometre ler gönderilerek orada bir yaşam var mı, yaşam var mı demek
titreşim var mı? Titreşim varsa demek ki OGS gen canlıdır diyoruz. Demek ki GS
genler de çanlı gezegenler ve cansız gezegenler olarak ayırt ediliyor ve
gerçekten titreşimi aldığımız anda ne yapabiliriz? O titreşimi analiz ederek
dünyada görüldüğü üzere özellikle bu posterde görüldüğü üzere.
0:26:34.940 --> 0:26:53.390
Ali Osman Öncel
Gezegenlerin içini modellemeye biliyoruz. Gezegenlerin iç yapısını araştırma
imkanımız olabiliyor. Bu da sismoloji nin gücünü gösteriyor. Yani sismoloji o
kadar büyük bir şey ki. Oturmuş olduğunuz yerden verileri toplayan
biliyorsunuz.
0:26:54.350 --> 0:26:56.920
Ali Osman Öncel
O verileri analiz ederek yerin.
0:26:57.940 --> 0:27:20.830
Ali Osman Öncel
Merkezine kadar araştırmalar yapıp biliyorsunuz bu tabii ki kati akinin bir
tanımı sismoloji öyle büyük bir bilim ki bir büyük deprem olduğu zaman depremin
nerede olduğunu görebiliyorsunuz. Depremin derinliğini depreme neden olan
kırılmanın mekaniğini öğrenebildiniz. Oturduğunuz yerden göre.
0:27:20.930 --> 0:27:23.330
Ali Osman Öncel
Bildiğiniz çok kısa bir sorun süre sonra.
0:27:24.50 --> 0:27:36.750
Ali Osman Öncel
Ortaya bu tür bilgilerin çıkarılmasında katkı veren gerçekten önemli detayları
veren bir bilim tanıdır demişti. Gerçekten öyle bir bilim dalı sis mi olacağım?
0:27:37.500 --> 0:27:59.560
Ali Osman Öncel
Ve seçim orucunun de dayanmış olduğu en önemli veri elastik dalgadır. Şimdi
elastik dalgalara baktığımızda tabii ki böyle lastik dalgaları yakalamamız
gerekiyor. Elastik dalgaları nasıl yakalıyoruz? Bakın yüzeyde özellikle
sismometre ler varsa.
0:28:0.440 --> 0:28:13.640
Ali Osman Öncel
Deprem yakalama cihazları ya da deprem kayıt açıları düzeyde varsa biz daha ne
yapabiliyoruz? Bir deprem olduğunda bakın burada depremler de olmuş. Şurada bir
deprem olduğunu ne yapıyoruz?
0:28:14.380 --> 0:28:17.240
Ali Osman Öncel
Görüyoruz, bu depremin kayıtlarını.
0:28:17.980 --> 0:28:25.200
Ali Osman Öncel
Yakalamamız için bizim deprem kayıt açılarına ihtiyacımız var. Tabii ki burada
deprem kayıtçılar olmasa.
0:28:26.20 --> 0:28:30.910
Ali Osman Öncel
Buradaki verileri yakalayacağız. Burada veri olmadığı için burada.
0:28:31.690 --> 0:28:43.590
Ali Osman Öncel
Ne var ne yok? Buradan aşağıya doğru malzemenin değişimiyle ilgili bilgileri
alamayacağız. O nedenle de ister deprem tehlikesi.
0:28:44.40 --> 0:28:49.890
Ali Osman Öncel
Büyük olsun ister deprem tehlikesi küçük olsun, yeryüzünün her tarafında.
0:28:50.610 --> 0:29:21.550
Ali Osman Öncel
Deprem kayısısı yerleştirmemiz gerekiyor. Çünkü yeryüzünün her tarafından
yeryüzünün her noktasından merkezi doğru elastik dalgaları takip ederek
bizlerin yerin içi hakkında detaylı bilgi almamız gerekiyor. Yerin içini ne
kadar doğru bile bilirsek yaşamış olduğumuz dünya hakkında yaşamış olduğumuz ya
da üstünde hayatımızı sürdürmüş olduğumuz bir dünyanın.
0:29:21.670 --> 0:29:38.320
Ali Osman Öncel
Içi altında merkezine kadar değişen tüm ayrıntıları görebiliriz. Bunedenle de
sismoloji in en önemli veri kaynağı depremler ve bu depremlerin küçük ya da
büyük olması tabii ki bizlerin.
0:29:38.420 --> 0:29:40.70
Ali Osman Öncel
Daha.
0:29:40.210 --> 0:29:57.240
Ali Osman Öncel
Fazla ya da daha az bilgiye erişmenize neden oluyor işte son meydana gelen
deprem işte 7 nokta, 8 büyüklüğünde, 7 nokta, 5 büyüklüğünde 2 deprem meydana
geldi. Tabii ki gönül isterdi ki bu depreme karşı insanlar ölmesin.
0:29:57.890 --> 0:30:29.480
Ali Osman Öncel
Binalar yıkılmasın, ülkeler ekonomik olarak zarar görmesin ama sis borcu
açısından bu çok önemli bir veri sağlıyor ve bu depremde olduğu gibi işte
burasının Maraş olduğunu kabul edin. Dünyanın her tarafına benzerdi arkadaşlar
yayıldı ve bu enerjiler olağan ya da yerleştirilmiş olan dünyanın üzerindeki
istasyonlar tarafından yakalandı ve bu bilgiler bu büyük deprem ile açığa
çıkan.
0:30:29.560 --> 0:30:59.690
Ali Osman Öncel
Bu elastik dalgaların yayını mı bize yeni bilmediğimiz bilgileri de ne
yapacaktır? Taşınmasına katkı sağlayacaktır. Bu açıdan da her büyük bir deprem
aslında bizim bilemediğimiz bir noktanın araştırılmasına katkı sağlayan önemli
bir veri olarak görülüyor. Yani büyük depremler sismograf açısından büyük
veriler olarak değerlendirilir. Big data dediğimiz.
0:30:59.860 --> 0:31:26.190
Ali Osman Öncel
Büyük veriler olarak değerlendirilir. Bu açıdan da sismoloji ve sismoloji
bilimi çalışanlar açısından bu veriler yerin görülmeyen bilinmeyen noktaları
için bir fırsat olarak ne yapılır görür? Şimdi bu önemli bir şey. Demek ki ne
yapılıyor? Sismoloji den kastınız nedir? Burada elastik dalgaların yayını mı?
0:31:27.220 --> 0:31:42.330
Ali Osman Öncel
Önceki derste bu elastik dalgaların ne olduğunu görmüştük. Siz şimdi dalgaları
ve yüzey dalgaları olarak elastik dalgalar ikiye ayrılıyordu ve bunlarla ilgili
ne yapmıştık? Detaylar beğenmiştik.
0:31:44.230 --> 0:31:47.320
Ali Osman Öncel
Şimdi bunu biraz kapattıktan sonra?
0:31:49.220 --> 0:31:53.140
Ali Osman Öncel
Biraz bununla ilgili bu şekli almış olduğum?
0:31:54.300 --> 0:32:13.630
Ali Osman Öncel
Kaynakla ilgili değer bir sayfaya geçmek istiyorum. Bu arada binada tamirat
başladı. Gene gürültüler geliyor. Maalesef tamiratlar bir türlü bitmedi. Evet
buraya geldiğimizde.
0:32:14.530 --> 0:32:16.720
Ali Osman Öncel
Evet sayfa gelmiş durumdaydım.
0:32:17.970 --> 0:32:49.590
Ali Osman Öncel
Şimdi bu poster ile ilgili detayları ne yapıyoruz? Buradan görebiliyoruz. Bu
poster tabii ki büyük bir şekil var ama küçük küçük parçalardan oluşuyor.
Bunlarla ilgili olarak adım adım bunu incelemeye bakalım. Biraz buradan detay
bilgi almaya bakalım. Demek ki genel olarak bu şekilde bir post serimiz var.
Şimdi ikinci sayfaya gittiğimiz zaman ikinci sayfada bu postane ligi detayları.
0:32:50.340 --> 0:32:59.870
Ali Osman Öncel
Incelemeye çalışalım. Şimdi bir defa t depremler nerede oluyor? Depremler?
Bakın her yerde deprem olmuyor.
0:33:0.710 --> 0:33:8.240
Ali Osman Öncel
Depremlerin olduğu yerler nedir? Levhaların aktif kenarları bakın burada
levhalar var.
0:33:9.540 --> 0:33:22.170
Ali Osman Öncel
Ve bu levhaların bir tarafında deprem oluyor, diğer taraflarında deprem
olmuyor. O nedenle de depremlerin olmuş olduğu yerler aktif kenarları.
0:33:23.160 --> 0:33:25.810
Ali Osman Öncel
Bize gösteriyor.
0:33:27.310 --> 0:33:29.230
Ali Osman Öncel
Demek ki bu.
0:33:30.60 --> 0:33:48.650
Ali Osman Öncel
Depremlerin olmuş olduğu yerlere bizler kaynak diyoruz ama bu depremleri bizler
ne yapabiliriz? Her yerde kayıt edebiliriz. Kayıt etmemiz için de deprem
kayıtlarını yerleştirmemiz gerekiyor. Şimdi diğer slayta geçtiğimiz zaman.
0:33:49.820 --> 0:34:0.860
Ali Osman Öncel
Diğer slaytta görüldüğü üzere, yani şimdi hangi noktasına deprem kayısı
yerleştirilecek? O noktada ne yapabiliyoruz? Bakın bunlar o noktayı gösteriyor.
0:34:3.890 --> 0:34:35.190
Ali Osman Öncel
Dünya dini kaybedebiliyoruz tabii ki burası yatay ekseni baktığımızda biraz
daha büyüterek yaklaştığımızda özellikle yatay eksen ne olduğunu dikkatle
görelim. Demek ki burası neyi gösteriyor? Yatay eksen zamanı gösteriyor. Düşey
eksen de uzattığı gösteriyor. Bakın burası sıfır derecesi sıfır derece ve 180
dereceye doğru gidiyor. Demek ki burası ne uzaklık?
0:34:35.580 --> 0:34:40.430
Ali Osman Öncel
Yatay eksenli zaman demek ki?
0:34:40.780 --> 0:34:49.930
Ali Osman Öncel
En yakın nokta ne yapıyor? En yakın noktaya ilk önce vuruyor. En yakın nokta
neresi? Burası bakıyor. En yakın nokta burası.
0:34:50.630 --> 0:35:21.350
Ali Osman Öncel
Ilk olarak buraya dalgalar geliyor, daha sonra da uzaklaştıkça bakın bu
dalgaların uzaklaştıkça gelme zamanları da ne yapıyor, büyüyor işte. Buradaki
dalgayı dikkatim. Buraya gelen dalga ne olmuş ve mesafe olarak neredeyse hemen
hemen 100 derecelik bir mesafede bu dalganın gelmiş olduğu yer neresi diye
baktığımızda demek ki bu dalga nereyi kesiyor demek ki şurası.
0:35:21.820 --> 0:35:53.10
Ali Osman Öncel
Demek ki iyi varmış olduğu zaman bunu gösteriyor. Demek ki bu bize neyi
gösteriyor? Bu bize şunu gösteriyor, demek ki elimizde ne var? Bir uzaklık var,
bir de zaman var. Temel olarak uzaklık ve zamanı bildiğimiz zaman neyi
bulabiliyoruz? Uzaklık ve zamandan biz hızı bulabiliyoruz. Demek ki buraya
kadar olan uzaklığı biliyoruz ve deprem dalgasının buraya geliş zamanı
biliyoruz. Demek ki yol bölü.
0:35:53.130 --> 0:35:59.460
Ali Osman Öncel
Zaman dediğimiz zaman buraya varış hızın ne yapabiliyoruz? Hesap edebiliyoruz.
Bakın burası.
0:36:0.90 --> 0:36:11.190
Ali Osman Öncel
Nedir? Elimizde 2 tane veri var. Demek ki bu nedir uzaklığı gösteriyor zaten
burada görüyoruz ve bu dalganın bu dalganın, ilk dalganın vardığı.
0:36:11.850 --> 0:36:23.870
Ali Osman Öncel
Zamanı biliyoruz, ilk dalganın geldiği mesafeye bir demek ki ilk dalganın
hızını ne yapabiliriz? Bu şekilde bulabiliyoruz. Gene benzer şekilde ikinci
dalga s dalgasının.
0:36:24.0 --> 0:36:35.870
Ali Osman Öncel
Gene uzaklığı aynı, ama sevgi dalgası biraz geç geldiği için onun vardığı
zamanı ne yapabiliriz? Buradan okuyabilir o zaman c dalgasını hızını ne
yapabiliyoruz tahmin?
0:36:36.540 --> 0:37:7.320
Ali Osman Öncel
Edebiliyoruz ve daha sonra da görüyorsunuz işte yüzey dalgaları s dalgasından
sonra hangi dalga geliyor? Love dalgası geliyor leyli dalgası geliyor ve
bunları da bakın aynı uzaklıkta. Fakat bunların yayılma hızları farklı olduğu
için istasyona varış zamanları da farklı olduğundan ne yapabiliyoruz? Bunları
hızlarında otomatikmen otomatik olarak belirleyebiliyoruz. Demek ki bu hız neyi
veriyor? Bu hız bu noktadan depremi.
0:37:7.420 --> 0:37:8.890
Ali Osman Öncel
Olmuş olduğu noktadan.
0:37:9.710 --> 0:37:43.340
Ali Osman Öncel
Özellikle istasyona kadar olan mesafe arasındaki tüm malzemelerin ortalama
hızını veriyor. Tüm malzemelerin ortalama hızını veriyor. Özellikle burada bu
kısım homojen ise demek ki hız nedir? Tam ortalama olarak tüm malzemeleri
ortalamasını verir. Tabii ki burada homojen olmadığını ne yapabiliyoruz?
Görebiliyoruz. Homojen olsaydı buradaki noktadan depremin olmuş olduğu noktadan
bu istasyona kadar.
0:37:43.970 --> 0:37:56.760
Ali Osman Öncel
Dalganın yayılımı eğrisel olmayacaktı. Homojen olsaydı böyle dümdüz bir çizgi
olması gerekiyordu. Demek ki dalga yayınımı elastik dalga yayılımının bu tür
eğrisel olması nedeni.
0:37:57.360 --> 0:38:27.190
Ali Osman Öncel
Yerin içinin homojen olmaması, yerin içinin birden çok bilemediğimiz malzemeden
oluştuğunu gösteriyor. Demek ki yer içinin homojen olmadığını en temel
göstergesi nedir diye size bir soru geldiği zaman özellikle yer içindeki
homojen olmama durumunu, heterojen olma durumunu, dalgaların eğrisel yayılması
bize göstermektedir. Demeniz ne yapıyor?
0:38:27.800 --> 0:38:59.70
Ali Osman Öncel
Gerekiyor demek ki ne dedik. Elimizde bir uzaklık var. Bakın uzaklıklar burada
işaretlenmiş. Bu uzaklıklara gelen cisim dalgaları ve yüzey dalgalarının varış
zamanları burada. Her bir noktada biz daha ne yapabiliyoruz? Her bir noktada
uzakta biliyoruz ve bu uzaklıkta. Yani bu noktada işte depremin kaynağına bu
mesafede bakın bu mesafe nedir işte görüldüğü üzere neredeyse.
0:38:59.460 --> 0:39:30.940
Ali Osman Öncel
Işte 100 derecelik mesafe, demek ki 100 dereli mesafeyi biliyoruz. Bu mesafede
varış zamanlarında her bir dalga geçen aşağıdan okuyoruz işte. P dalgasız s
dalgası lav dalgası vereli dalgası ve bu nokta için bu dalganın hızlarını
buluyoruz. Demek ki bu hızlar nasıl bulunuyor? Yol zaman grafiğinden bulunuyor.
Yol dediğimiz mesafe dediğimiz düştüysen zaman da yatay eksen olarak burada.
0:39:31.70 --> 0:39:32.450
Ali Osman Öncel
Işaretlenmiş durumda.
0:39:33.330 --> 0:39:37.340
Ali Osman Öncel
Evet, Betül anlaşılmayan bir durum var mı? Kısa bir değerlendirme yap
istiyorsan.
0:39:42.600 --> 0:39:46.310
Batoul Haj Mousa
Hayır, hocam her şey anladım burada yatay.
0:39:47.770 --> 0:39:55.420
Batoul Haj Mousa
Ekseni zamanında şey ekseni mesafedir. Zaman bu şey mesafe bölüğü zaman hız.
0:39:56.280 --> 0:40:5.810
Batoul Haj Mousa
Eee, demek ki burada b dalgası en hızlı s dalgası sonra geliyor sonra yüzey
dalgaları.
0:40:7.870 --> 0:40:16.720
Ali Osman Öncel
Evet, evet, güzel. Demek ki bu elastik dalgaları niye takip ediyoruz? Çünkü
yerin iç yapısını yerin iç malzemesinin.
0:40:17.950 --> 0:40:27.890
Ali Osman Öncel
Hız bilgisini bulmamız açısından bize lazım. Evet, o zaman bunu kapatabiliriz.
Nasıl kapatacağız 10'a çıkart bakıyorum. Evet bakalım.
0:40:28.980 --> 0:40:33.340
Ali Osman Öncel
Küçük mü diyeceğim, nasıl olacak onu da öğrenmeye çalışayım.
0:40:34.940 --> 0:40:39.810
Ali Osman Öncel
Evet dokununca kapanıyormuş. Evet. Detay bilgiyi buradan ne yapabilirsiniz
dersten sonra?
0:40:40.470 --> 0:40:50.620
Ali Osman Öncel
Daha detaylı olarak bu siteye girerek site burada daha detaylı olarak üstünden
geçebilirsiniz. Evet, bir sonraki slayta geçelim.
0:40:51.280 --> 0:40:56.970
Ali Osman Öncel
Bir sonraki slaytta işte ne dedik kaydedilen dalgalardan bahsetti. Bu dalgalar
nedir?
0:40:57.820 --> 0:41:0.870
Ali Osman Öncel
Biraz büyütme imkanı var mı? 10'a çıkart bakıyorum.
0:41:1.710 --> 0:41:2.410
Ali Osman Öncel
Evet.
0:41:4.850 --> 0:41:7.150
Ali Osman Öncel
Evet, bunu kapatmam gerekiyor herhalde.
0:41:9.530 --> 0:41:13.830
Ali Osman Öncel
Evet, fazla büyümüyor galiba bunu buradan belki şöyle.
0:41:14.800 --> 0:41:16.280
Ali Osman Öncel
Biraz daha pek randa.
0:41:17.290 --> 0:41:19.890
Ali Osman Öncel
Büyütmeye çalışıyoruz, çok fazla büyüdü ama.
0:41:21.770 --> 0:41:42.100
Ali Osman Öncel
Evet. Bunlar da gelen dalgalar. Görüldüğü üzere demek ki p dalgası geliyor.
Demek ki p dalgası hızının her bir nokta için bulabiliyoruz. Mesafe ve varış
zamanları bildiğim için s dalgası, lav dalgası, r dalgası demek ki dalgaların
geliş sırası bu şekilde olduğu için ne yapabiliriz bunları hızını?
0:41:42.990 --> 0:42:4.960
Ali Osman Öncel
Ne yapabiliriz? Her bir istasyon için bulabiliyoruz. Evet, bunlarla ilgili
detaylara baktığımız zaman demek ki işte p dalgası görüyorsunuz. Eylem
doğrultusu boyunca açılıp ve sıkışarak ne yapıyor yayılıyor. S dalgası
görüldüğü üzere yayılım doğrultusu boyunca yukarı aşağı doğru hareket ederek.
0:42:5.570 --> 0:42:29.180
Ali Osman Öncel
Ya da 10'a çıkart dik doğrultuda yalan hareket ederek yayılıyor. Lal dalgası da
görüldüğü üzere s dalgasının yatay bileşeni gibi yayılım doğrultusuna dik
olacak yönde yatay yönde hareket ediyor. Leyli dalgası saatin ters yönünde
eliptik retrograde olarak hareket ediyor. Tabi ilk 2 dalgaya ne diyoruz? Cisim
dalgaları diyoruz.
0:42:30.150 --> 0:42:55.60
Ali Osman Öncel
Laleli dalgalarını ne diyoruz? Hüseyin dalgaları diyoruz işte sim dalgaları
tabii ki önemli bir özelliği. Dalga genliği derinlik de değişmiyor ama yüzey
dalganın dalga denli derinlikte değişiyor. Yani derine doğru gittikçe dalga
genlikleri azalıyor. Bu nedenle de ilk 2 dalgaya da.
0:42:55.160 --> 0:43:26.30
Ali Osman Öncel
Dispersiyon özelliği yok yani dalga geldi, derinlikte değişmiyor. Son 2 dalgada
dispersiyon özelliği var. Yani dalga genliği derinlikle azalıyor ve bu açıdan
da yüzeyde arkaları ve cisim dalgaları arasındaki en önemli fark nedir? Dendiği
zaman böyle bir soru geldiği zaman demek ki cisim dalgaları dispersiyon
göstermez ama yüzeyi dalgaları dispersiyon gösterir. Bunun anlamı resim
dalgaları geldikleri derinlikle.
0:43:26.150 --> 0:43:27.10
Ali Osman Öncel
Azalmaz.
0:43:27.680 --> 0:43:34.90
Ali Osman Öncel
Ama 150 darbelerin geldikleri derinlikte azalır ve küçülür dememiz gerekiyor.
0:43:34.850 --> 0:43:46.950
Ali Osman Öncel
Evet, burada biraz daha detay var. Bir sonraki slayta geçelim tabii bu
dalgaları bizler nasıl kaydediyoruz işte yüzeyde kayıt istasyonlarından
bahsettik.
0:43:47.650 --> 0:44:1.370
Ali Osman Öncel
Görüldüğü üzere ne yapmamız lazım? Yüzeyde bu tür istasyonların kurmamız gerekiyor.
Kanada'da ben bu tür istasyonun kurulma çalışmasına katılmıştım. Bu güneş
paneli otomatik olarak enerji üretiyor.
0:44:2.300 --> 0:44:11.630
Ali Osman Öncel
Ve burada istasyonu kurduğunuz zaman enerji, güneş panelinden alınıyor ve
burada da uydu üzerinden verinin.
0:44:11.730 --> 0:44:32.650
Ali Osman Öncel
ııı aktarıldı, bir sistem var ve buralar bu şekilde istasyon için iyi yer
seçiliyor. Bakın buradaki istasyonun seçilmiş olduğu kurulması için seçilmiş
olduğu oldukça kayalık kayalık olması niye önemli? Çünkü istasyonun güvenliği
açısından önemli kayalık zeminde.
0:44:33.820 --> 0:44:37.50
Ali Osman Öncel
Bununla yerini titreşim ve.
0:44:37.310 --> 0:45:8.120
Ali Osman Öncel
Sarsılma olasılığı daha düşük olduğu için titreşime bağlı olarak kaydedilen
sinyale gürültü eklenmesi, yani lokal gürültü ünün eklenip sinyal kalitesinin
bozulması ne yapılıyor, azaltılmış oluyor ve bu nedenle de deprem istasyonları
özellikle kaya zemin üzerine kurulması tavsiye edilir. Kaya, zemin üzerine
kurulma durumunda sinyal kalitesi daha da.
0:45:8.250 --> 0:45:19.800
Ali Osman Öncel
Yüksek oluyor demek ki sorular burada açık depremler niye kaydediliyor sorusu
işte bunun açıklamasını şimdiye kadar yaptık. Çünkü yerin altını araştırmak
istiyoruz.
0:45:20.570 --> 0:45:38.320
Ali Osman Öncel
Bakın, burada exploring dediğimiz işte nedir yer araştırması için bizler ne
kullanmamız lazım? Elastik dalga kullanmamız lazım. Yerin içindeki en büyük
elastik dalga kaynağı da deprem olduğuna göre, demek ki bu tür deprem
istasyonları yerleştirmemiz lazım.
0:45:38.960 --> 0:46:10.590
Ali Osman Öncel
Baktığımızda demek ki yer içinin incelenmesini en önemli araç nedir? Sismograf
dır işte sismograf, onların da nasıl kurulduğunu buradan ne yapabiliyoruz
görebiliyoruz. Sismograf nedir o zaman? Sismograf bir aygıttır. Bu aygıt yerin
hareketini, titreşimini ve lastik dalgaları kaydeder ki bu dalgalar depremler
tarafından üretir. Demek ki bizler yerin altını araştırmamız için depremlere
ihtiyacımız var. Sismoloji açısından depremler.
0:46:11.250 --> 0:46:21.690
Ali Osman Öncel
Bir veli olarak görülür bir tatlı olarak görülür. Büyük veri olarak görülür ve
bu nedenle de depremler oldu mu sismoloji?
0:46:21.790 --> 0:46:37.360
Ali Osman Öncel
Üzerinden yerin araştırılması ile ilgili önemli bir veri sağlaması yapılır.
Evet, sismograf lar kalıcı olarak veya geçici olarak ne yapılabiliyor,
yerleştirilebiliyor? Özellikle ben.
0:46:38.180 --> 0:47:5.590
Ali Osman Öncel
ııı kanada'da 150 kadar sismometre yerleştirmiştir. Geçici amaçlı büyük bir
proje vardı. Geçici amaç olarak işte los vere kadar kabuk karın araştırılması
amaçlı olarak gönüllü katılmıştım. Tabii benim gibi bir sürü katılan insanlar
vardı. Orada bir sonu geçici olarak ne yapmıştık, özellikle yerleştirmiştir
tabii ki depremin.
0:47:6.430 --> 0:47:38.640
Ali Osman Öncel
Kaynağını değil, orada kendimi ispatlamaya bağlı olarak kaynak üretmiş ve o
istasyonlardaki toplanan verilerle litosfer in kalındığını ya da tost yere
kadar olan bölümdeki malzemenin özelliklerini araştırmayı hedeflemişlerdir. Ben
de o verilerin toplanmasına katkı sağlamıştım. Demek ki geçici olarak bu
istasyonların yerleştirilmesinde ne tür cevaplar aranıyor işte bu cevaplar ne
olabilir?
0:47:39.70 --> 0:47:46.340
Ali Osman Öncel
Mesela bu istasyonu yerleştirmiş olduğu alan, pakistan'ın kuzey doğusunda
nangarhar.
0:47:47.960 --> 0:47:56.940
Ali Osman Öncel
Bar pat masifi nin tabanına yakın jeoloji ile ilgili birtakım bilim.
0:47:57.40 --> 0:48:26.970
Ali Osman Öncel
Güzel araştırmaların yapılması, jeoloji hakkında bilim yani yeni ne bileyim
bilgilere ulaşılması amaçlı burada özellikle şekilde bir gençle istasyon
kurulduğunu görüyoruz. Şimdi kalıcı istasyonlara baktığımız zaman özellikle
kalıcı istasyonlardaki amaç yer içinin yapısının araştırılması ve bu amaçla da
ne yapılıyor? Dünyanın her tarafında sabit.
0:48:27.120 --> 0:48:56.960
Ali Osman Öncel
Noktalara kalıcı istasyonlar yerleştiriliyor. Baktığımızda bu onlara tabii ki
modern sismograf lar diyoruz. Çünkü enerjisini kendi üretiyor. Güneş işten
almış olduğu enerji üzerinden kendi kendini besliyor ve kendi enerji ihtiyacını
o güneş paneli üzerinden karşılamış oluyor. Demek ki baktığınızda özellikle.
0:48:57.130 --> 0:49:7.280
Ali Osman Öncel
ııı modern sismograf oflar ne yapıyor? Elektronik olarak sismik y'yi dalgaları
büyütüyorlar ve.
0:49:8.220 --> 0:49:16.700
Ali Osman Öncel
Ve bu büyütme sonucunda da yer hareketini görüldüğü üzere sıfırdan sonra
oldukça sıfır bağ var.
0:49:17.410 --> 0:49:19.730
Ali Osman Öncel
ııı bu detayda.
0:49:20.600 --> 0:49:50.630
Ali Osman Öncel
Hmm, çok küçük detaylarda yer hareketini kaydedecek şekilde çok çok küçük
depremleri kaydedecek şekilde bu sismograf lar bize bilgi sağlıyor. Tabii ki bu
sismometre lerin çalışma prensiplerine baktığımız zaman genellikle yere
sabitlenmiş bir serbest salınımlı bir kütlenin.
0:49:50.760 --> 0:49:54.620
Ali Osman Öncel
Bunların mısır a dayanıyor buraya.
0:49:54.800 --> 0:50:13.340
Ali Osman Öncel
Buradan kasıt sismometre bir sismik dalga vardığı zaman meyra astik dalga
vardığı zaman yer ile birlikte bu düzenek ne yapıyor? Hareket etmeye başlıyor
ve içindeki özellikle bu düzeneğin içindeki ağır kütle.
0:50:14.40 --> 0:50:24.750
Ali Osman Öncel
ıı hiç enerji nedeniyle ne yapıyor, sabit kalıyor ve görüldüğü üzere düzenek ve
kütle arasındaki.
0:50:25.720 --> 0:50:52.680
Ali Osman Öncel
Hıı hareket farkı yer hareketinin büyüklüğü olarak ölçüyor. Demek ki biz sabit
bir düzenek var, o sabit düzeneğin üstünde de aşağı doğru yana doğru hareket
eden bir yay sistemi var ve o sabit düzene göre ne kadar hareket ettiği, düşe ya
da yatay yönlerde ne yapılıyor ölçülerek yer hareketinin.
0:50:53.110 --> 0:51:4.650
Ali Osman Öncel
ııı yani büyüklüğü ya hareket büyüklüğü ölçülmüş oluyor. Evet, detaylar burada
bu şekilde oluşacak kapsamlı verilmiş durumda.
0:51:5.930 --> 0:51:23.760
Ali Osman Öncel
Şimdi bir sonraki şekle gittiğimiz zaman bu da yeryüzünde nerelerde istasyonlar
var? Bakın depremlerin kaydedilmiş olduğu her yer aslında bir istasyonu
gösteriyor. Istasyon varsa demek ki kaybedeceğimiz bir deprem var. Bakın bunlar
yeryüzünde.
0:51:24.420 --> 0:51:44.690
Ali Osman Öncel
Kaydedilen depremleri gösteriyor. Tabii ki istasyon sayısı ne kadar artarsa o
kadar kaydettiğimiz nokta sayısı artacak. Baktığımızda üçgenler neyi gösteriyor
istasyonları gösteriyor üçgenler.
0:51:46.600 --> 0:52:7.580
Ali Osman Öncel
Demek ki üçgen noktalara baktığımızda nerede var? Üçgen noktalar artık nerede
varsa üçgen noktalar istasyonları gösteriyor ve bu istasyonlar yardımıyla
bizden ne yapabiliyoruz? Depremleri kaybedebiliyoruz. Depremlerin dış merkezinin
belirlenecek.
0:52:7.690 --> 0:52:28.50
Ali Osman Öncel
Bilmesi için öne az 3 istasyon olması gerekiyor ve bu şekilde de depremlerin
dış merkezi tüm dünyada kaydediliyor. Evet, üçgen noktalar istasyonları
gösteriyor dedik ama üçgen noktalar nerededir? Biraz daha yaklaştığımız zaman
belki üçgen noktaları görmemiz mümkün olabilir.
0:52:28.720 --> 0:52:32.300
Ali Osman Öncel
Evet şekli büyütme imkanımız da varmış.
0:52:33.220 --> 0:52:46.570
Ali Osman Öncel
Evet, üçgen noktada evet üçgen noktalar şunlar bakın şunlar, istasyonlar, demek
ki üçgen noktalar neye gösteriyor, istasyonlara gösteriyor. Demek ki burada
istasyon var, burada istasyon var, başka görebildiğim üçgen nokta.
0:52:47.980 --> 0:52:57.760
Ali Osman Öncel
Maalesef yok ama bu şekilde deprem istasyonlarını yerini şükran noktalar
gösteriyor. Özellikle içi dolu üçgen noktalar.
0:52:58.600 --> 0:53:8.620
Ali Osman Öncel
Bakalım başka nerde var? Evet. Şunlar da herhalde üçgen noktalar ufak ufak
gösterilmiş. Bunlar da deprem istasyonları yerine gösteriyor. Görüldüğü üzere.
0:53:9.260 --> 0:53:17.970
Ali Osman Öncel
Hıı bu şekilde biz dert ne yapabiliyoruz? Hem yerin içinden gelen sinyali
kaydediyoruz hem de depremleri yerlerini.
0:53:18.570 --> 0:53:23.280
Ali Osman Öncel
Dış merkezi ve iş merkezi olarak belirleyebiliyoruz. Evet, bu biraz daha.
0:53:24.40 --> 0:53:31.290
Ali Osman Öncel
Büyütülmüş bir şekil olarak önümüzde biraz normale döndürelim. Ben tekrar.
0:53:34.80 --> 0:53:34.760
Ali Osman Öncel
Evet.
0:53:35.550 --> 0:53:37.570
Ali Osman Öncel
Evet, bu şekilde oynadığımız zaman.
0:53:38.810 --> 0:53:52.970
Ali Osman Öncel
Dönüyor. Evet yedinci şekline bakalım tabii ki istasyon nedir? Elastik dalga
çalar bir deprem açığa çıktığı zaman nasıl bir istasyon kullanmamız gerekiyor?
Bakın bu da istasyonları gösteriyor.
0:53:54.290 --> 0:54:2.80
Ali Osman Öncel
5 şekil fazla büyümüyor. O nedenle de baktığımızda görüldüğü üzere bu, lakin
istasyon bakın.
0:54:2.850 --> 0:54:28.970
Ali Osman Öncel
Yatay hareketleri kaydeden bir istasyon yatay hareketleri buradaki istasyona
düşey hareketleri kaydeden beni istasyon demek ki deprem istasyonları ile yatay
ve düşey hareketleri ne yapabiliyoruz kayıt edebiliyoruz. Demek ki istasyon
içerisinde kurulan istasyon içerisinde yatay ve düşey dalga değişimlerini,
enerji değişimlerini kaydedecek.
0:54:29.680 --> 0:54:33.690
Ali Osman Öncel
Bu tür bir düzenek olduğunu ne yapabiliyoruz görebiliyoruz.
0:54:35.20 --> 0:54:54.730
Ali Osman Öncel
Şimdi tabii bu istasyonları biraz daha yakından bakalım. Bakın bu istasyon
demek ki içinde düşey ve yatay hareketleri kaydeden bir düzenek var, işte benim
de yerleştirmiş olduğum istasyonlar bunlardı. 150 kadar yerleştirmişti im.
Demek ki depremler nasıl kaydediliyor? Bakın bunlara ne diyoruz, sismik cihaz
diyoruz.
0:54:55.720 --> 0:55:20.280
Ali Osman Öncel
Baktığımızda demek ki bu posterin adı neydi ya içine? Ne araştırılmasında
sismoloji nasıl kullanılıyor demişti ki yer içinin incelenmesi en önemli araç
olarak sismograf un kullanıldığından bahsetmiştik. Sismograf 10 yer hareketini
kaydeden bir araç olduğundan lastik dalgaları sismik dalgaları.
0:55:20.940 --> 0:55:37.340
Ali Osman Öncel
Hıı, özellikle depremler tarafından üretilen tüm bu dalgaların kaydedilen
bahsetmiştik. Sismograf, yarın kalıcı ve geçici olarak sahada yerleştirilen şanslar
olduğundan bahsetmiştik.
0:55:38.120 --> 0:55:46.130
Ali Osman Öncel
Evet bunlarla ilgili bilgileri vermiştik. Burada da zaten daha önceki bilgiler
tekrar ediliyor. Tekrar edilme.
0:55:46.230 --> 0:55:48.730
Ali Osman Öncel
Ben size ne gerek görülmüş?
0:55:49.690 --> 0:56:0.670
Ali Osman Öncel
Bir sonraki slayta baktığımız zaman bu da neyi gösteriyor? Şimdi yerin altında
biz ne araştırıyoruz işte yerin altında göremediğimiz kısımları araştırmış
oluyoruz.
0:56:1.300 --> 0:56:24.830
Ali Osman Öncel
Mesela bu 17 ocak 1990 dörtte meydana gelen 6 nokta 7 büyüklüğündeki bir deprem
northridge de meydana gelen bir deprem. Bu depremde 7.000 kişi yaralanıyor, 51
kişi ölüyor. Bu depremin maliyeti 20 milyar dolar 20 milyar dolar. Yani ölen
insan sayısı az.
0:56:25.970 --> 0:56:36.230
Ali Osman Öncel
51 kişinin öldüğü, 7.000 kişinin yaralandığı bir depremde zarar 20 milyar
dolar. Yani düşünebiliyor musunuz? Aslında deprem 6 nokta 7.
0:56:37.390 --> 0:56:52.960
Ali Osman Öncel
Türkiye'de meydana gelen deprem 7 nokta 777 nokta, yedili 6 nokta 7 arasında.
Tabii ki büyüklük farklı bir ama enerji farkı 32 yani 32 defa 6 nokta 7
büyüklüğünde bir deprem meydana anca gelirse.
0:56:53.720 --> 0:56:55.790
Ali Osman Öncel
32.
0:56:56.230 --> 0:57:24.480
Ali Osman Öncel
Depremin 6 nokta 7. Büyüdük 32 depremin enerjisi 17 nokta 7 büyüklüğünde deprem
yapıyor. Bu depremin neden olmuş olduğu zarar 20 milyar dolar neden olmuş
olduğu kayıp ise 51 insan ve 7.000 yaralı. Tabii ki şu anda meydana gelen
deprem 7 nokta 7. Türkiye'de ölen insan sayısı 51 değil 50 binle ve neredeyse
ne oldu?
0:57:25.150 --> 0:57:49.680
Ali Osman Öncel
ııı katlandı. 6 nokta yediyi ile 7 nokta 7 büyüklüğündeki depremlerin dalga
genlikleri arasındaki fark, 10 kat enerji, 32 kart ama kayıplar arasındaki farka
baktığımız zaman 1.000 kat bir fark olduğunu görebiliyoruz. Insan kaybı olarak
tabii ki şu an için tahmin edilen kayıpta 100 milyar dolar olduğunu.
0:57:50.480 --> 0:57:52.50
Ali Osman Öncel
Hıı söyleniyor.
0:57:53.0 --> 0:57:58.860
Ali Osman Öncel
Demek ki bu northridge depremi aslında.
0:57:58.990 --> 0:58:8.260
Ali Osman Öncel
Insanların yapmış olduğu yapılarda hasarlara neden oluyor insanların hayatının.
0:58:9.950 --> 0:58:13.90
Ali Osman Öncel
Alıyor ve özellikle.
0:58:14.560 --> 0:58:20.960
Ali Osman Öncel
Dağlarda ne yapılıyor? Bu depremden sonra yapılaşmanın.
0:58:21.60 --> 0:58:33.150
Ali Osman Öncel
Iyi devam etmesi tavsiye ediliyor. Deprem esnasında kabuktaki malzeme 3 m
yukarı doğru hareket ediyor.
0:58:34.50 --> 0:58:46.160
Ali Osman Öncel
Ve yüzeyde de 18 km bir kırık meydana getiriyor. Bu deprem herhalde düşey
hareketli bir deprem bakın düşme hareketi bir deprem biraz daha yakından
bakarsak bu depreme.
0:58:46.790 --> 0:59:1.400
Ali Osman Öncel
Bakın görüldüğü üzere northridge depremi bir düşey gerilmeli. Bir deprem işte
bahsedilen 3 m yukarı hareket ettim. Bahsedilen malzeme burada bakın ok yönü
yukarı doğru hareketi gösteriyor.
0:59:2.260 --> 0:59:8.910
Ali Osman Öncel
Ve demek ki düşey gelmeli, bir deprem meydana geliyor ve buna bağlı olarak da.
0:59:9.800 --> 0:59:12.150
Ali Osman Öncel
Ortaya çıkan.
0:59:12.330 --> 0:59:14.560
Ali Osman Öncel
Ve ölçülen hareket miktarı.
0:59:15.930 --> 0:59:23.580
Ali Osman Öncel
Bir daha bakarsak demek ki yüzeyde 18 km bir kırık gözünü ve hareket miktarı.
0:59:24.610 --> 0:59:51.380
Ali Osman Öncel
Kabuktaki malzemeler yukarı doğru 3 m hareket ediyor. Bakın hareket yönünde. Bu
yönde 3 m yukarı doğru hareket ediyor ve yüzeyi de de 18 km 1.000 yüzey kırığı
meydana geliyor. Bu depremdi. Demek ki biz bu depremle ilgili bilgileri ne
yapabiliriz? Elastik dalga beylerini analiz ederek tahmin edebiliyoruz.
Ekonomik kayıplarından da bahsetmiştik.
0:59:53.240 --> 1:0:0.370
Ali Osman Öncel
Evet tabii ki bu depremin 20 milyar dolar ve ekonomik zararı olduğuna.
1:0:0.500 --> 1:0:8.390
Ali Osman Öncel
Bir önceki slaytta yer verilmişti. Bakın köprüler yıkılmış, burası Amerika
tabii.
1:0:8.490 --> 1:0:18.960
Ali Osman Öncel
Altınokta 7 büyüklüğündeki deprem amerika'da bu şekilde köprüleri ne
yapabiliyor, yolları ne yapabiliyor kullanamaz hale getiriyor.
1:0:20.170 --> 1:0:31.160
Ali Osman Öncel
Özellikle 17 ocak 1994 sabahında meydana gelen bu deprem, los angeles'ın
doğusunda nod prix'te meydana geliyor.
1:0:31.890 --> 1:0:50.740
Ali Osman Öncel
Ve bu depremle ilgili bilgiler aynı şekilde verilmiş ve görüldüğü üzere depreme
karşı gerçekten amerika'da da bir savunmasız durumu olduğunu 1.994 yılında
görebiliyoruz ama 94 yılından sonra bunun depremden alınan derslerle.
1:1:0.730 --> 1:1:2.920
Ali Osman Öncel
90 dörtten daha iyi duruma getirilmiştir.
1:1:4.350 --> 1:1:8.160
Ali Osman Öncel
Şimdi baktığımızda global.
1:1:8.310 --> 1:1:13.120
Ali Osman Öncel
Deprem istasyonları görüyorsunuz, her yerde deprem istasyonu var.
1:1:13.750 --> 1:1:21.520
Ali Osman Öncel
Çünkü dünya hepimizin yaşadığı bir coğrafya ve dünyadaki büyük depremlerin ya.
1:1:21.620 --> 1:1:54.320
Ali Osman Öncel
Vermiş olduğu enerjiyi bizler. Ancak istasyonlar ile ne yapabiliyoruz,
yakalayabiliyoruz. Enerji mesela şuralarda yakalanamaz, istasyon yok. Buralarda
istasyon olmaması ne demektir? Bura ile ilgili bilgilerin aslında o deprem
kaynaklı olarak araştırılmasının imkan dışı olmasını gösteriyor. O nedenle de
ne kadar çok istasyon yerleştirilirse yerin hakkında yerin iç hakkında istasyonların
olmuş olduğu noktalarda daha.
1:1:54.650 --> 1:1:59.760
Ali Osman Öncel
Fazla bilgi edinme şansımız var. Demek ki global istasyon.
1:1:59.860 --> 1:2:12.460
Ali Osman Öncel
Onlara biraz daha belki yakından bakmaya imkan olabilir. Bakın her tarafta istasyon
var. Türkiye'de tabii ki istasyon sayısı 4 değil ama türkiye'de global.
1:2:12.900 --> 1:2:47.470
Ali Osman Öncel
Istasyonlara veri yollayan 4 istasyon olduğunu burada ne yapabiliriz?
Görebiliyoruz. Türkiye'de de tabii ki ulusal istasyonlara bağlı çalışan
istasyonlar var ama bunlardan ancak dördü global istasyonlara veri sağlıyor.
Demek ki bu global deprem istasyonu bakın global sismograf istasyonu dağılımı
bize veriyor ve bu verilere bizden ne yapabiliyoruz, ulaşabiliyoruz. Bunlar
herkesin alabileceği veriler. Bir deprem sonrası işte bir.
1:2:47.570 --> 1:3:7.540
Ali Osman Öncel
Bu depremlerin büyüklükleri en doğru şekilde nasıl belirliyor ve dünyadaki
bütün istasyonlardan gelen veriler analiz edilerek deprem büyüttükleri
depremden sonra düzeltiliyor mu? Mart olarak bu veriler kapsamında ne
yapılıyor, analiz edilme şansı oluyor.
1:3:8.650 --> 1:3:11.540
Ali Osman Öncel
Evet bu iste.
1:3:11.660 --> 1:3:19.800
Ali Osman Öncel
Biz onlarla ilgili detay var mı diye bakıyorum. Demek ki global sismograf
network uluslararası bir bilimsel prog.
1:3:19.900 --> 1:3:31.780
Ali Osman Öncel
Tam kapsamında işletiliyor. Amacı yerin içine ve yeryüzünü takip etmek, yer
yüzü ve yer işi hakkında bilgiler çoğaltmak.
1:3:32.420 --> 1:3:42.680
Ali Osman Öncel
Demek ki bu network'ten toplanan veriler araştırma maçlı eğitim amaçlı deprem
tehlikesinin azaltılması amaçlı herkesin kullanımına açılıyor.
1:3:43.310 --> 1:3:47.890
Ali Osman Öncel
Ve özellikle nükleer test.
1:3:48.550 --> 1:4:1.410
Ali Osman Öncel
Çalışmaları biliyorsunuz yasaklandı. Bu yasak durumunu ihlal eden eden
ülkelerin de takip edilmesi amaçlı bu global deprem istasyonları ne yapılıyor?
Kullanılmış oluyor.
1:4:3.330 --> 1:4:28.890
Ali Osman Öncel
Evet baktığımızda tabii ki depremlerin bir frekansı var. Biraz daha yakına
getirdiğimizde bu şekli bakın burası depremin büyüklüğü. Bunlar da sayıyı
veriyor. Mesela 2 büyüklüğünde 1.000.000 deprem meydana geliyor. 3 büyüklüğünde
100.000 deprem meydana geliyor. 4 büyüklüğünün 2.000 deprem meydana geliyor.
Deprem büyük.
1:4:28.990 --> 1:4:53.790
Ali Osman Öncel
Diyor, küçüldükçe sayıları artıyor. Deprem büyüklüğü arttıkça sayılarını
yapıyor, az oluyor. Mesela 6 büyüklüğünde 6 ve 7 büyüklüğü arasındaki 2 yüzlü
deprem var. Dünyada türkiye'deki meydana gelen deprem büyüklüğü sekizler sek
yılda 3 tane sekize yakın deprem meydana geliyor. Bu yıl türkiye'de onlardan
biri meydana geldi. Demek ki depremin büyüklüğü.
1:4:55.680 --> 1:5:24.520
Ali Osman Öncel
Küçüldükçe sayısı ne yapıyor artıyor? Şu an 2 büyüklüğünde 1.000.000 kadar deprem.
Bizler her yıl kaybedebiliyoruz ama her yılda görüldüğü üzere dokuzun üzerinde
bir deprem olma ihtimali var. Emekli 9 üzerinde bir deprem 2 ve 3 arasında da
1.000.000 deprem ne yapılıyor? Dünyada bilinen deprem istasyonları tarafından
kaydediliyor.
1:5:24.750 --> 1:5:38.210
Ali Osman Öncel
Tabii ki deprem büyüklüklerinin değişimi burada bilim olarak değişirken enerji
olarak bunlar oldukça büyük değişiyor. Buradaki bilim.
1:5:38.490 --> 1:6:7.910
Ali Osman Öncel
Değişim buradaki logaritmik değişime karşılık geliyor. Görüldüğü üzere
özellikle 6. Büyüklüğündeki bir depremin açığa çıkardığı enerji, neredeyse
roma'da japonya'dan hoşuma kentine atılan atom bombası büyüklüğüne denk
geliyor. Demek ki 6 büyüklüğündeki depremin enerjisi bu bakıldığı zaman enerji
değişimi de bu şekilde devam ediyor.
1:6:9.30 --> 1:6:20.110
Ali Osman Öncel
Evet, bununla ilgili olarak da buradaki detay bilgilere bakılabilir. Hemen
hemen detay bilgileri burada vermiş oldum.
1:6:20.860 --> 1:6:26.740
Ali Osman Öncel
Evet, Betül var mı? Bir sorun herhalde dersimizi süresinde burada yavaş yavaş
bitirmiş olduk.
1:6:28.100 --> 1:6:28.840
Batoul Haj Mousa
Yok hocam.
1:6:27.390 --> 1:6:29.570
Ali Osman Öncel
Bugün bir artı üstümüze de akşam.
1:6:30.440 --> 1:6:43.540
Ali Osman Öncel
Evet eee o zaman bugünkü dersimizi burada bitirelim. Ortamdaki gürültüde arttı.
Peki o zaman ben kaydı durduruyorum.
1:6:46.180 --> 1:6:48.190
Ali Osman Öncel
Peki Betül görüşmek üzere.
No comments:
Post a Comment