Ders 08: Elastik Dalgaların Yayınımı

0:0:0.0 --> 0:0:4.420
Ali Osman Öncel
Tam bakın, ağzımdan çıkan her şey yazılıyor. Sağ tarafta görüyor musunuz yazıldığını?

0:0:7.600 --> 0:0:9.180
Ali Osman Öncel
Yazıldığını görüyor musunuz?

0:0:11.790 --> 0:0:12.350
Batoul Haj Mousa
Evet, hocam.

0:0:13.200 --> 0:0:13.640
Melissa Rahadatulaisy  Triananda
Hocam.

0:0:13.300 --> 0:0:20.840
Ali Osman Öncel
Sen şimdi bu yazılanlar var ya bu yazılanlar ne deniyor? Konuşma dili ile yazılıyor ve bu yazılanları alacaksın.

0:0:21.860 --> 0:0:29.0
Ali Osman Öncel
Yazın dedi. Yani yazın dedi. Aktaracaksınız. Hani o zamanda benzerlik çıkmayacak? Yani anlatabiliyor muyum?

0:0:30.480 --> 0:0:32.430
Ali Osman Öncel
Yani anladın mı beni si?

0:0:32.780 --> 0:0:33.760
Melissa Rahadatulaisy  Triananda
Evet hocam dedim.

0:0:34.590 --> 0:1:6.140
Ali Osman Öncel
Ama siz benim ağzımdan çıkanları düzeltmek yerine böyle sağdan soldan işte yazıyorsunuz. Kelime bilmem ne benzerlik çıkıyor ya benzerlikleri hani ben tolere ediyorum ama başka kimse tolere etmeyebilir yani tak diye kaldı diye şey yapar, anlatabiliyor muyum? O nedenle şimdi zor olabilir yani püf noktası ya ben basit olsun diye böyle bir vize ödevi verdim. Vize ödevi oldukça zorlaştı sil tarafınızdan çünkü ağzından çıkanların şeyi var, döküm belgesi var.

0:1:6.250 --> 0:1:12.270
Ali Osman Öncel
Siz de bu ders notlarına ulaşabiliyorsunuz değil mi? Şey olarak dökümleri de ulaşabiliyorsunuz, öyle değil mi?

0:1:14.650 --> 0:1:21.740
Ali Osman Öncel
Ulaşamıyor musunuz? Ulaşamıyorsunuz ben size yollarım yani bunların var dökümleri bende şu dökümler hemen bir dakika diyor zaten.

0:1:24.720 --> 0:1:28.480
Ali Osman Öncel
Evet, Betül sende sorun nedir ulaşabiliyor musun?

0:1:34.840 --> 0:1:40.40
Ali Osman Öncel
Evet, iletişim kuramıyoruz. Evet, Melisa anladın mı, nasıl yapman gerektiğini?

0:1:42.200 --> 0:1:43.500
Melissa Rahadatulaisy  Triananda
Evet anladım hocam.

0:1:41.620 --> 0:1:43.640
Batoul Haj Mousa
Hocam ben ben anladım.

0:1:47.30 --> 0:1:48.630
Batoul Haj Mousa
Hıhı.

0:1:44.90 --> 0:2:2.590
Ali Osman Öncel
Yani zaten döküm oluşum dökümü niye oluşturuyorum? Siz şimdi tabii ki ikinci dil zor bir şey, ben de ikinci dil işte ne yaptım? Japonca öğrenmeye çalıştım, ingilizce öğrenmeye çalıştım. Genellikle transkript şimdi denen bir olay var. Mesela dinlediğin şey yazabiliyorsun, dinleme şeyin gelişiyor.

0:2:3.210 --> 0:2:15.680
Ali Osman Öncel
Ama burada çok güzel ağzımdan çıkan şeyi döküm yapıyor. Bu program yapıyor. Eskiden yapmıyordu. Mesela geçen sene yapmıyordu tempolu ama bu sene yapıyor. Türkçe döküm yapıyor.

0:2:16.320 --> 0:2:47.830
Ali Osman Öncel
O nedenle bu döküm alacaksın. Bu dökümden işte bilgileri alıp işte kaç kelime isteniyorsa o dersi için tak tak tak onu yazım diline çevrilsin. Yani konuşma dili var. Bir de yazım dili var yazın bir de çevresi ödevini tamamlayacaksınız. Yani bu kadar aslında basit bir şeydi ama ben şey yapamadım. Yani baya bir zorlaştı olay yani özellikle bu ders için zorlaştı çünkü benzerlikler %99 lara çıktı, %99 benzer ne demek bir yerden almışsın, kopyalayıp yapıştır.

0:2:47.920 --> 0:3:19.480
Ali Osman Öncel
Benim için demek ki bu Allah muhafaza, yani ileride böyle bir çalışma yaparsanız mesela bir yapanlar var. Türkiye'de doktora yapıyor adama doktorası almış bir kitaptan yapıştırmış. Sonra bir bakıyorsun adam ileride rektör oluyor. Birisi onu turnikeden geçiriyor işte doktora çalışması yüzde ne bileyim şu kadar şu kitaptan alınmış bilmem şu, dergiden alınmış çalın tadı hırsızı adam şeye giriyor artık yani her türlü itibarı gidiyor, o nedenle şey yapmanız çok önemli yani özgün.

0:3:19.650 --> 0:3:28.400
Ali Osman Öncel
Olarak çalışmayı nasıl yapmayı öğrenmeniz çok önemli. Aksi takdirde şey olur size ait olmayan çalışmalar.

0:3:29.30 --> 0:3:37.790
Ali Osman Öncel
Iıı size yarar getirmez, zarar getirir. Bu iyi ki ben bu sene turnike kullanıyorum. Yani turnikeli kullanmasam.

0:3:38.440 --> 0:4:3.60
Ali Osman Öncel
Bir de öğrenci sayım az olmasa az olduğu için kullanıyorum mesela. Çünkü bazı mesela tıpçılar 200 kişiye ders veriyor. Adam turnikeden nereden verecek? Ödev verse, çoğu %90 mezhep tıpçılar da ben ders veriyorum, tıpçılar da şey yapıyor, hiç affetmiyor yani onlar da mesela turnikeden döndürüyoruz şey yapıyorum ama finalde hiç affetmeyeceğim. Yani finalde turnitin %30 un üstündeyse tak kaldın.

0:4:4.70 --> 0:4:22.770
Ali Osman Öncel
Bir daha süre mine verme olayı olmayacak. O nedenle de dikkatli olmanızı dikkatli dinlemenizi ne yapıyorum öneriyorum ve bu dersin tem'deki kayıtlar var. Temsilci görüntülü kaydın yanında temsilci döküm kaydı var tık dedim inmesi lazım iniyorsa bana söyleyin ben size yollarım.

0:4:24.320 --> 0:4:33.950
Ali Osman Öncel
Oradan şey yapabilirsiniz. Yani normal indirebilirsiniz. Evet, bu kısa teog'dan sonra ben derse başlayalım o zaman.

0:4:43.90 --> 0:4:47.630
Ali Osman Öncel
Evet, şu sesler geliyor şeyi bir kapatayım ben whatsapp'ı.

0:4:49.570 --> 0:4:50.690
Ali Osman Öncel
Furkan başlayalım.

0:5:18.190 --> 0:5:25.800
Ali Osman Öncel
Evet değerli arkadaşlar hepiniz hoş geldiniz diyorum. Elastik dalgaların yayınımı dersinin bu ederem birlikte yapıyoruz.

0:5:28.100 --> 0:5:58.550
Ali Osman Öncel
Kötü böyle bir ders daha önce tabii ki öğrenciyken aldığım ömer Alptekin hocamız vermişti. Bir kitabı çevirmişti. O kitabı bize şekillerini tahtada çizilerek anlatıyordu. Çeviri kısmını da bizi okuyup açıklayarak yaz duruyordu. Bu şekilde bir ders yapıyordum ama teknoloji artık gelişti. Bilgilere erişmek kolaylaştı. O nedenle biz bu dersi biraz çok kaynaklı yapıyoruz.

0:5:58.670 --> 0:6:0.660
Ali Osman Öncel
Çok referansı yapmaya çalışıyoruz.

0:6:1.520 --> 0:6:17.270
Ali Osman Öncel
Özellikle ben bu dersi için önemli bir zaman harcıyorum. Diğer derslerime hazırladığım gibi bu dersin içeriklerinde en az ne bileyim. 10 saatimi aldı. Yani neticede bir saat ders vermen gerekiyor. Bu dersi vermem içinde.

0:6:18.0 --> 0:6:19.230
Ali Osman Öncel
10 saatlik bir.

0:6:20.410 --> 0:6:51.520
Ali Osman Öncel
Sen çalışmayı yapıyorum çünkü bu dersin kaydını alıyorum. Youtube kanalıma yüklüyorum bir referans ders olarak ileride öğrencilere yararlı olması için bunları saklıyorum. Bu nedenle de o derslere öncesinde oldukça fazla emek veriyorum. Tabii bu dersin bir görüntülü kaydı var, bir de yazılı kaydı var. Özellikle tüm spor adamı geçen sene itibaren Türkçe transcript için Türkçe döküm de oluşturmaya başladı.

0:6:51.740 --> 0:7:9.10
Ali Osman Öncel
Bu Türkçe döküm kayıtlarında alıyorum ve youtube'a yüklüyorum. Ne youtube'a yüklüyorum çünkü 60 gün sonra tim'de bu ders kayıtları siliniyor. 60 gün sonra bu ders kayıtlarına ulaşamıyorsunuz. O nedenle de bu dersleri kendi youtube kanalında arşivleme çalışıyorum.

0:7:9.850 --> 0:7:40.190
Ali Osman Öncel
Evet, şimdi bakalım demek elastik dalgaların yayını mı önemli? Her şey elastik dalgalara dayanıyor. Tüm teknoloji, inovasyon, sis mek, sinyalizasyon deren işte sismik sinyalizasyon teknolojisine dayanıyor. Şu anda ben konuşurken bile ne yapabiliyor? 11 dalga üretiyorum, her taraf dalgalardan ibaret, görebildiğimiz, göremediğimiz şu anda bulunduğum ortamda şık yanıyor aydınlatma.

0:7:40.300 --> 0:7:42.570
Ali Osman Öncel
Hımm gerektiği için.

0:7:43.440 --> 0:8:11.480
Ali Osman Öncel
Ve yalan düşük ne yapıyor? Bir dalga meydana getiriyor. Bu nedenle de dalgalar arasında dalgalar içerisinde yaşamımızı sürdürüyoruz. Şimdi baktığımızda bu dersin içeriğine baktığımızda bugün ne göreceğiz ya da bugüne kadar ne gördük? Geçen dersin notlarını da yükledim ders notları için blogger sayfası hazırladım. Bu nedenle öğrencilerimiz.

0:8:12.150 --> 0:8:27.320
Ali Osman Öncel
Ders notlarını daha sonra isterlerse ne yapabiliyorlar? Yazılı notlardan hızlı bir şekilde işveren notları hızlıca tekrar edebiliyorlar. Ilerde lazım olduğunda tekrar bu ders notlarını ulaşabiliyorlar.

0:8:28.230 --> 0:8:54.580
Ali Osman Öncel
Bu şekilde de ders notlarına ulaşma noktasında bir sıkıntı yok. Demek ki bir ders slaytları mı ne yapabiliyoruz? Sağladığımız bir blogger sayfamız var dersin görüntülü kaydını yüklediğim bir youtube sayfası var işte dersin dökümünü oluşturduğum Türkçe dökümünü de yüklemiş olduğum gene. Youtube 6 yazılarla youtube 6.

0:8:55.420 --> 0:9:25.50
Ali Osman Öncel
Yazı kısmını açarak bu yazı kısmını açmanız önemli. Mesela benim konuşma hızım çok hızlı olabilir. Özellikle anadili Türkçe değilse bir arkadaşımız ne yapabilir? Benim konuşma dilimi yavaşlatabilir. Biraz yavaşlatarak dinleyebilir. O zaman ne yapabilir yavaşlatarak hem dinler kulak şeyi gelişir hem de alttan yazıyı ne yapabilir, okuyabilir, bazen hızlı konuşan mesela ingilizce dersler.

0:9:25.200 --> 0:9:27.630
Ali Osman Öncel
Rae baktığında bazıları çok hızlı konuşuyor.

0:9:28.230 --> 0:9:44.40
Ali Osman Öncel
Bazen ben de yavaşlatıyor mu acaba? Kaçırdığım bilgiden olabilir mi diye? Bu nedenle youtube'un bu tür konuşma hızını yavaşlatma ya da hızlandırma olayı var. Tabii ki listening dinleme.

0:9:44.200 --> 0:9:45.160
Ali Osman Öncel
Kalitesini.

0:9:45.840 --> 0:10:4.800
Ali Osman Öncel
Ilerletmek için bazen hızlandırmamız gerekebiliyor. Bazı insanlar çok yavaş konuşuyor. Ya bu kadar benim vaktim yok diyorsunuz. Mesela onu hızlandıran biliyorsunuz hızlandırmış şeklinin şekliyle de dinlemenizi önerebilirim. Bazıları bu şekilde hem hızlandırılmış dinliyorlar. Hem yavaşlatılmış dinliyorlar.

0:10:5.460 --> 0:10:33.860
Ali Osman Öncel
Mesela amerika'da özellikle ingilizce eğitimi aldığım zaman genellikle seninki eğitimlerinde çok hızlı konuşan ya da çok hızlı konuşulan programlar, işte world news report gibi dünya haber bülteni ndeki haberler işte çok kısa süresi olduğu için çok hızlı bir konuşma temposuyla anlatılıyordu. Mesela bizden ne isteniyorsa onu dinleyeceksin işte.

0:10:34.930 --> 0:10:49.60
Ali Osman Öncel
Dökümünü yazacaksın. Bu şekilde bir döküm oluşturmak için en az 10 15 defa dinlememiz gerekiyordu ve bu şekilde dinleme kalitesini ben mesela orada oldukça iyi bir şekilde ilerle ettiğimi düşünüyorum.

0:10:49.830 --> 0:11:14.10
Ali Osman Öncel
Tabii ki bu önemli. Türkçe'de de böyle. Allah'a şükür türkiye'de yabancı öğrencilerimiz var. Yani öğrenci a'dan suriye'den öğrencilerimizin tabii ki bu dil konusunda nasıl hızlı mesafe alması gerektiğini benim işte ingilizce öğrenirken kaza japonca öğrenirken deneyimlerimden kendilerine de ne yapmaya çalışıyorum?

0:11:14.930 --> 0:11:29.210
Ali Osman Öncel
Referanslar vermeye çalışıyorum. Evet, sol tarafa baktığımız zaman demek ki bugün ders kapsamında e cisim dalgaları, yüzey dalgaları, sismik kızlar ve sismik kız ve yoğunluk arasındaki ilişkilere bakacağız.

0:11:30.860 --> 0:11:38.520
Ali Osman Öncel
Bakalım bir sonraki dersin sayfasında ne var? Şimdi 2 tane temel dalgasız var özellikle.

0:11:39.700 --> 0:11:46.830
Ali Osman Öncel
Bir artışımız endenozya da yaşıyor ve benden odadaki büyük depremlerin ne derine dalma batma zonları bakın dalma batma zonları.

0:11:47.750 --> 0:12:8.590
Ali Osman Öncel
Ne yapıyor? Dünyanın en büyük dalgalarını meydana getiriyor ki yer yüzündeki yer içindeki en büyük dalgalanmalar sonucunda ortaya en büyük yıkım en büyük kayıplar meydana geliyor. Baktığımızda bu tabii ki bir dalam ve yapağı bu bir talan ne yaaa.

0:12:9.960 --> 0:12:41.960
Ali Osman Öncel
Niye dalıyor? Bunu yoğunluğu da af olduğu için ve buna ne deniyor işte aşağıya doğru da oluyor ve burada 2 levhanın yaptığı bir sınır var. Bakın şurada 2 levhanın ne yapıyor? Burada bir sınır meydana getiriyor. Aslında en büyük stres nerede birikiyor bu 2 levhanın birbirine göre sınır yaptı ya da temasta olduğu halde en büyük gerilme büküyor ve burada daha büyük depremler meydana geldiği için deprem dalga geldikçe daha büyük ne yapıyor ortaya çıkıyor.

0:12:42.730 --> 0:12:51.480
Ali Osman Öncel
Ve gözleniyor tabii burada meydana gelen depremler bakın burada meydana gelen depremlere ne deniyor? Burada meydana gelen depremlere.

0:12:52.150 --> 0:13:21.320
Ali Osman Öncel
Levha sınırı depremleri deniyor ama bakın burada da depremler meydana geliyor değil mi? Ama burada bir sınır yok. Burada gelen depremler nerede oluşuyor, buralarda oluşuyor. Burada bir sınır olmadığı için buna ne diyoruz? Levha içi depremler diyoruz. Tabi ki levha içi depremler levha sınırı depremleri göre biraz daha küçük oluyor. Küçük olduğu için enerjisi ortaya çıkan dalgaların büyüklüğü de küçük ve yayılım.

0:13:22.160 --> 0:13:23.460
Ali Osman Öncel
Hıı.

0:13:24.70 --> 0:13:28.300
Ali Osman Öncel
Geldiklerinde küçük oluyor şimdi demek ki de.

0:13:28.410 --> 0:13:34.950
Ali Osman Öncel
Tren mi dalgalarının özellikle yeraltında büyük ya da küçük olmasının nedeni.

0:13:35.50 --> 0:14:5.640
Ali Osman Öncel
Leri ve fiziksel açıklaması nedir işte levha sınırında mı oluyor? Levha içinde mi oluyor? Bu şekilde ne yapabiliyoruz? Açıklayabiliriz. Şimdi ister sinir de olsun ister içinde olsun. Cisim dalgaları dediğimiz dalgalar işte bu p dalgaları ve s dalgaları görüldüğü üzere yerin her tarafına yayılıyor. Bakın her tarafında yayılıyor bu işlem boyunca ister sınırda ister içinde olsun.

0:14:6.60 --> 0:14:18.110
Ali Osman Öncel
Polisin dalgaları yayılıyor ve bu şekilde nereye varıyor? Bakın burada bir işte deprem istasyonu varsa o deprem istasyonu tarafından kaydediliyor.

0:14:18.860 --> 0:14:49.270
Ali Osman Öncel
Tabii ki kaydedilmesi için istasyon gerekiyor. O nedenle de istasyon olan ülkeler ne yapabiliyor? Deprem enerjisini yakalıyor. Deprem enerjisini yakalıyor, deprem edersin yakalamak niye önemli? Çünkü siz burada mesela endonezya'da böyle bir istasyon kurduğunuz zaman enerji yakaladığınız zaman size bu ne bilgisi veriyor? Bu size aslında bu noktada bu noktadan itibaren.

0:14:49.370 --> 0:15:6.650
Ali Osman Öncel
Geriye doğru yerin içinde hangi tür malzeme, hangi tür ortam fiziksel anlamda olduğu bilgisini ne yapabiliyor verebiliyor ve bu şekilde de sizler bulunmuş olduğunuz nokta.

0:15:6.740 --> 0:15:24.340
Ali Osman Öncel
Bundan itibaren istasyonunun bulunmuş olduğu noktadan itibaren bu elastik dalgaları özellikle depremlerle açığa çıkan elastik dalgaları yakaladığın zaman ne yapabiliyorsunuz? Yerin içine doğru araştırma yapabiliyorsunuz. Yerin içine yerin altına doğru aslında bir.

0:15:25.850 --> 0:15:55.690
Ali Osman Öncel
Doğal laboratuvar ya da doğal araştırma istasyonu ya da merkezi kurarak demek ki benim ülkemin ya da benim istasyonunun olduğu konumda aşağı doğru hangi fiziksel değişimler var ya da hangi fiziksel malzemeler var? Bunları ne yapabiliyorsunuz? Araştıra biliyoruz. Demek ki bu araştırma için meclisin dalgaları yerin her katmanın hakkında bilgi veriyor. Çünkü her taraftan geliyor.

0:15:56.400 --> 0:16:24.820
Ali Osman Öncel
Tabii diğer dalgalarda baktığımızda yüzeyi davaları diyoruz ve bu yüzey dalgaları love dalgadır ve r dalgaları olarak ne yapıyor ayrılıyor ve bunlar nerede yayılıyor? Bakın yüzeyi de yayılıyor. Yüzeyde dediğimiz nedir işte burası kabuk dimi? Bu kabuk görüldüğü üzere tahm kabuk yayıldığı alan kabuk kalınlığı ile ne yapılıyor, sınırlanıyor, bu kabuk kalınlığını işte saç modeli claire dediğimiz sismoloji, çelik kabuk.

0:16:25.110 --> 0:16:32.700
Ali Osman Öncel
Oyunca bu dalgalar yayılıyor. Tabii yayılırken baktığımızda ne oluyor bakın bunların genlik deri.

0:16:34.330 --> 0:16:46.770
Ali Osman Öncel
Beğendikleri ne yapıyor? Değişiyor. Derinlik de bakın değişiyor. Kendi derin derinlik de değişmesi ne demek? Bir dalganın genliği derinlikle değişiyorsa.

0:16:47.460 --> 0:17:19.90
Ali Osman Öncel
Demek ki o darga farklı derinlikler ile ilgili bilgi verebilir. Demek ki daha büyük yetenekli, renkli dalgalı daha derinden daha küçükken renkli renkli dalgaları daha sığ yerden bize bilgi veriyor. Bu çok önemli bir şey demek. Ereğli dalgalarının bu özelliği ki dalga gelmenin derinlikte değişmesi işte dispersion deniyor. Dispersion of dalgalar deniyor. Mesela çokça sorulur bu.

0:17:19.390 --> 0:17:48.830
Ali Osman Öncel
Süre ikinci sınıftan başlanır, işte denir. Soru, hiç değişmez işte cisim dalgaları ve yüzey dalgaları nedir? Belli bir arasındaki farkı açıklayın, işte cisim dalgaları ne dedik, dispersion göstermez. Yani derinlikle dalga genliği değişmez ama görüldüğü üzere yüzey dalgaları derinlikte dalga genlikleri değişir ve dispersion dalgalardır. Bu soru hiç değişmez yani doçentlik sınavına da girseniz.

0:17:49.320 --> 0:17:55.210
Ali Osman Öncel
Bu soru hep gelir. O nedenle de bu kısmı çok iyi. Kafanızda tutmanızda yarar var.

0:17:55.850 --> 0:18:29.600
Ali Osman Öncel
Evet tabii ki cesim dalgaları önce geliyor değil mi? Bir deprem istasyonu önce geliyor niye cisim dalgadır önce geliyor daha derinden gelmesine rağmen çünkü hızlı geliyor. Hızları çok büyük işte primary peyda dalgası işte secondary sey dalgası. Bunlar tabii ki ingilizce kelimelerin baş harflerini almışlar. Birinci dalga ikinci dalga olarak ne yapıyorlar istasyona geliyorlar. Ondan sonra daha hızlı dalgalara baktığımız zaman işte love dalgası geliyor dave dalgası.

0:18:30.290 --> 0:19:0.990
Ali Osman Öncel
Tabii ki bu laf nereden geliyor? Bu dalgayı keşfeden insan nın adı lav olduğu için love dalgası denmiş renkli darbesini keşfeden kişinin adı rey'i oldu. Şimdi zehirli dalgası denmiş. Yani başka bir anlamı yok yani love darga şey, sevgi dalgası, aşk dalgası gibi bir anlamı yok. O dalgaları yerin içinde yayılan o yüzey dalgaları keşfeden insanlar ismiyle anıldığı için. Demek ki daha sonra love dargı ne yapıyor ister sonra geliyor.

0:19:1.140 --> 0:19:33.970
Ali Osman Öncel
En sonunda da rey'i dalgaları geliyor. Niye önce geliyor dedik? Hız faktörü olduğu için demek ki baktığımız zaman sismik dalga tipleri özetlediğimiz işte bir şema üzerinde açıklayınız dendiği zaman çok basit olarak bu şekilde bu şekli çizebilirsiniz ve bu şekil de benim anlattığım buna benzer bir şekilde anlatabilirsin. Aslında bu şekil üzerinde sis miktarı nelere yüzey dalgalarını işte bu darga geldiklerini niye büyük olduğunu.

0:19:34.90 --> 0:19:44.240
Ali Osman Öncel
Derinlikte nasıl ve neden değiştiğini isimlerinin nereden geldiğini asla çok genel bir özet olarak ne yaptık, açıklamış olduk.

0:19:45.150 --> 0:20:12.740
Ali Osman Öncel
Şimdi bu şekilde ilginç bir şey aslında daha da bir bilgi verici bir şekil bakın demek ki cisim dalgaları bakın yerin her yerine ne yapıyor gidiyor yerin her yerine gidiyor. Şimdi ben Suudi arabistan'da öğretim üyeliği yaptım dediler ki ya hocam bize sismoloji ne gerek dediler? Çünkü burada deprem mi oluyor? Sismoloji yalnızca depremin olduğu yerde.

0:20:13.650 --> 0:20:44.790
Ali Osman Öncel
Olması gereken bir bilim dalı değil, öğrenilmesi gereken bir bilim dalı değil mesela. Çünkü deprem dalgaları her yere yayıldığı için siz sismoloji kullanarak ne yapabilirsiniz? Her yerden deprem dalgaları enerjisini yakalayabilirsiniz. Mesela işte şurada istasyonunu varsa burada yakalayabilirsiniz. Burada yakalayabilirsiniz ve bu sene verebilir. O yakalamış olduğunuz elastik dalga veri tabanını analiz ederek.

0:20:45.80 --> 0:20:59.180
Ali Osman Öncel
Bulunmuş olduğunuz ülkenin altına doğru altına doğru bakın. Altına doğru ne demek işte buradan aşağı doğru ne demek böyle? Aşağı doğru çekirdeğin merkezine doğru nasıl bir fiziksel?

0:20:59.400 --> 0:21:10.390
Ali Osman Öncel
Değişim, fiziksel yapı düzensizliği olduğunu ne yapabilirsin? Araştırabilirsiniz. Bu nedenle de sismoloji inin olmayacağı hiçbir yer yok.

0:21:11.120 --> 0:21:12.890
Ali Osman Öncel
Tabii ki.

0:21:13.330 --> 0:21:27.580
Ali Osman Öncel
Deprem büyük bir enerji kaynağı ortaya çıkartıyor ve bu enerjinin değmediği nokta gitmediği nokta kalmıyor. O nedenle de bizler tabii ki işte endonezya'da bir deprem olur.

0:21:28.530 --> 0:21:42.50
Ali Osman Öncel
O deprem tabii ki olduğu yerde bir yıkıma neden olur ama bu depremin enerjisini herkes kaydeder. Herkes kaydeder kaydeden ülkeler ne yapıyorlar işte deprem enerjisinden yararlanıyorlar.

0:21:42.800 --> 0:21:47.210
Ali Osman Öncel
Ve bu depremin araçtan yararlanma kaydıyla.

0:21:47.910 --> 0:22:18.620
Ali Osman Öncel
Bu enerji verisini ve elastik dalga verisini kullanarak da işte dünyada yerin içini araştırıyorlar. Ayda ayın içine araştırıyorlar. Mars'ta mars'ın içini araştırıyorlar. Akıllı insanlar ne yapar? Deprem enerjisinden yararlanır ve bu şekilde de yararlanan ülkeler zaten ortaya bilimsel çalışmaları çıkartıyorlar. Bir baktığımız zaman demek ki cisim dalgaları her yerden yayılıyor. Bakın burası nedir?

0:22:19.410 --> 0:22:50.230
Ali Osman Öncel
Işte görüyorsunuz, şimdi dış çekirdeğe kadar bakın cisim dalgaları yayılıyor işte. Görüldüğü üzere burası neyi sınır işte iç çekirdek, dış çekirdek sınır bakın her yerde yayınlıyorlar ama yüzeyin dalgalarına baktığımız zaman Hüseyin dalgaları dediğimiz gibi yüzeyde yayınlıyorlar ve yüzey hakkında bize ne yapıyorlar? Detaylı bilgi ve irade demek ki biz yüze yakında detaylı bilgileri ne yapabiliyoruz yüzey dalgalarından?

0:22:50.350 --> 0:22:53.100
Ali Osman Öncel
Alabiliyoruz ama yeryüzü.

0:22:53.200 --> 0:23:18.960
Ali Osman Öncel
Döndü içi hakkında bir araştırma yapmamız gerekiyorsa demek ki kesim dalgaları bize yeryüzünün iç hakkında verilen bilgi veriyor. Bize dalgaları yeryüzünün yüzeyi ya da yüzeye yakın kısmı hakkında detaylı bilgi edinmemizi tabi ki elastik veri tabanını kullanırsak ve o verileri toplarsak bize o imkanı veriyor.

0:23:21.90 --> 0:23:31.420
Ali Osman Öncel
Şimdi baktığımızda bu verileri bizler nasıl yakalıyoruz? Bu depremde açığa çıkan işte büyük deprem enerjisi var bunun için de.

0:23:31.520 --> 0:23:48.110
Ali Osman Öncel
Tabii ki size tek bileşenli 3 bileşen sismometre ler var tabii ki 3 bileşenli sismometre niz varsa her mev doğu batı yönünde bakın hem doğu batı yönünde hem de kuzey güney yönünde hem de düşey yönde ne yapabiliyorsunuz?

0:23:49.170 --> 0:23:53.980
Ali Osman Öncel
Elastik dalgalarında deprem de açığa çıkan lastik dalgaları kaydedebiliyorsunuz.

0:23:54.650 --> 0:24:6.950
Ali Osman Öncel
Ve bu şekilde de 3 boyutlu olarak yerin içindeki fiziksel değişimi fiziksel dinamiği inceleyen biliyorsunuz tabii ki.

0:24:12.360 --> 0:24:18.80
Ali Osman Öncel
Deprem izleme istasyonunu su temel kaya üzerinde izle temel kaya üzerinde ise.

0:24:18.880 --> 0:24:20.760
Ali Osman Öncel
Ve belli bir derinlikte ise.

0:24:21.370 --> 0:24:33.170
Ali Osman Öncel
O size ne sağlıyor? Daha küçük depremleri bir özellikle daha küçük depremlerde açığa çıkan darga verilerini kaliteli olarak.

0:24:34.500 --> 0:24:45.780
Ali Osman Öncel
Kaydetme imkanı sağlıyor ve derinde olduğu için ortamdaki gürültüler de doğal olarak sismometre.

0:24:46.490 --> 0:24:47.930
Ali Osman Öncel
Derine.

0:24:49.350 --> 0:24:59.120
Ali Osman Öncel
Konulduğu için derine yerleştirdiği için ortamdaki gürültülerden kaydedilen sinyaller etkilenmediği için sinyal veri kalitesi de ne yapılıyor, yükseliyor.

0:24:59.800 --> 0:25:34.330
Ali Osman Öncel
Tabii ki bunlara biz ne diyoruz işte kuyu içi sismometre diyoruz. Japonya'da 2.015 tarihindeki verilere göre bir çalışmaya göre 800 tane kuyu içi sismometre var. Türkiye'de 8 10 tane kuyu sismometre var tabii ki kuyu içi sismometre ile daha çok ve daha küçük depremleri daha kaliteli ne yapabiliyoruz? Kaydetme imkanımız var. O nedenle de benim genel önerim işte köyiçi deprem kuyuları açılması gerekir ancak deprem kuyuları açılırsa daha küçük depremlerle birlikte.

0:25:34.780 --> 0:25:36.370
Ali Osman Öncel
Daha.

0:25:36.590 --> 0:25:48.250
Ali Osman Öncel
Veri kalitesi, sinyal kalitesi iyi verilere ne yapabiliriz? Toplayarak bilimsel çalışmalarda kaliteyi yükseltme imkanımız olabilir.

0:25:48.890 --> 0:26:10.40
Ali Osman Öncel
O nedenle de köyiçi sismometre bir de yerin üstüne yerleştiren sismometre ler var. Genellikle işte bunlar işte okul varsa bir okulun bodrum katına yerleştiriyorlar ya da işte ne bileyim. Bir binanın bodrum katına yerleşiyor ya da Mesut akil bir ne bileyim.

0:26:10.670 --> 0:26:42.500
Ali Osman Öncel
D deprem istasyonu yaparak yüzeye yerleştiriyorlar. Tabii ki yüzeyde ve o yüzeye yakın civardaki gürültüler, o veri ye eklenmiş oluyor tabii. Görüldüğü üzere aslında çalışma prensibinden geçen ders bahsetmişti. Bir yay var bu yaya tabii ki düşey yönde çekiliyorsa çünkü deprem geldiği zaman deprem geldiği zaman 2 türlü hareket yapıyor. Deprem dalgası bir yukarı doğru ne yapıyor işte biz polarite değişim diyoruz, yukarı doğru.

0:26:42.870 --> 0:27:7.400
Ali Osman Öncel
Bir hareket yaptığı zaman bir kompresyon demek demek ki yayın yapıyor. Yukarı doğru sıkışıyor ya da aşağı doğru çekme hareketi yaptıysa demek ki yay aşağı doğru açılıyor ve bu şekilde de bu sıkışma ya da açılma ya bağlı olarak ortaya çıkan yer değiştirme ne yapılıyor? Burada görüldüğü üzere kaydedilmiş oluyor bu ilk ya.

0:27:7.820 --> 0:27:24.160
Ali Osman Öncel
Klasik sismometre ler işte word Anderson sismometre leri genelde okullarda bunlar kullanılıyor. Öğrenciler hem işte sismometre lerin çalışma prensibi iyi anlasınlar diye görüldüğü üzere demek ki.

0:27:24.310 --> 0:27:37.570
Ali Osman Öncel
Düşey ve yatay hareketler tabii ki dediğimiz gibi dalganın polo sitesine bağlı yukarı itme şeklinde ya da aşağıya çekme şeklinde ne yapabiliyor bu yayda?

0:27:38.180 --> 0:27:46.710
Ali Osman Öncel
Bir sıkışma ya da açılma meydana getirdiği için bizler ne yapıyoruz ve bu şekilde kaydediyoruz. Tabii yukarı doğru iniyorsa.

0:27:47.490 --> 0:27:52.410
Ali Osman Öncel
Şu şekilde oluyor, yukarı doğru istiyorsa ilk dalganın genliği yukarı doğru oluyor.

0:27:55.170 --> 0:28:1.20
Ali Osman Öncel
Öyle kaydediyor ama aşağı doğru çekme şeklinde oluyorsa ilk dalga genliği aşağı doğru.

0:28:1.870 --> 0:28:24.30
Ali Osman Öncel
Ne yapılıyor kaydedilmiş oluyor. Demek ki ilk dalga geldik dedi. Yukarıda ya da aşağıda olması oraya gelen sismik dalganın o zeminde aşağı doğru bir çekmemi ya da yukarı doğru bir itme meydana getirdiğini ne yapıyor? Bize bilgi veriyor. O bilgiler de tabii ki önemli. Özellikle kırılma mekanizması çalışmalarında oldukça önemli.

0:28:26.690 --> 0:28:33.240
Ali Osman Öncel
Evet, tekrar bu görüntülere gelirsek çok şey aslında bu görüntüler üzerinde durduk.

0:28:34.300 --> 0:28:59.400
Ali Osman Öncel
Genellikle cisim dalgaları nedir diye bakmıştık işte sıkışma dalgası. Şimdi burada önemli olan kavram şu bir defa bilmemiz gereken kavram dalganın yayınım doğrultusu. Şimdi dalganın yayınım doğrultusuna göre dalgaların nasıl hareket ettiğini ne yapıyoruz birbirinden ayırt ediyoruz. Şimdi dalgalı yayınım doğrultusunda ne tarafta bakın bu tarafta değil mi? Dalganı yayınım doğrultusu.

0:29:0.100 --> 0:29:3.980
Ali Osman Öncel
Bu tarafta şimdi bu doğrultuda bak.

0:29:4.80 --> 0:29:19.830
Ali Osman Öncel
Şimdi bu doğrultuda buradaki işte bu doğrultuda ne yapıyor, sıkışıyor, açılıyor, sıkışıyor, açılıyor işte. Bu nedenle sıkışma ve açılma olduğu için bu dalganın adı kompresyon al ve yani sıkışma dalgası. Bakın sıkışma dalgası.

0:29:20.890 --> 0:29:22.560
Ali Osman Öncel
Olarak ne yapılıyor?

0:29:23.610 --> 0:29:52.630
Ali Osman Öncel
Veriliyor tabii seye dalgası yayınım doğrultusuna bakın. Hem yayınım doğrultusu yayılma doğrultusuna dik yönde hareket ediyor. Bakın aşağı yukarı yayın doğrusu dik yönde hareket ediyor. Bir gene yayınım doğdu. Sadik yönde yatay yönde hareketi bakın burada dik yönde hareket etme kısmı bakın yayın doğrusu burası eğilim doğrusu dik olacak şekilde aşağı doğru bakın dik dik. Burada bakın 90 derece.

0:29:53.500 --> 0:30:25.690
Ali Osman Öncel
Ya da yayınım doğrultusuna dik olacak şekilde yatay yönde ne yapıyor? Yanar olarak sevda dalgası yana olarak yer değiştirme meydana getiriyor. Demek ki p dalgaları ve s dalgaları arasındaki fark bu birisi yayınım doğrultusunda hareket ediyor. Birisi yayılım doğrultusuna dik bir şey ya da yarım doğrusuna dik yanal hareket şeklinde hareket ediyor. Tabii ki bu nedenle de yanal bir.

0:30:25.770 --> 0:30:48.180
Ali Osman Öncel
Evet değişim hem düşey yönde hem de yatay yönde meydana getirdiği için sevdaları peyk dalgalarına göre daha yıkıcı oluyor ve bu özelliğinden dolayı da daha yavaş hareket ediyor. Çünkü bu yayılım doğrultusunda hiç zaman kaybetmeden ne yapıyor? Açılıp kapanarak ediyor ama bu yayılarak.

0:30:49.560 --> 0:31:3.690
Ali Osman Öncel
Yayılarak böyle bir s harekete yaparak düşey ve yatay yönde hareket ettiği için biraz daha yavaş ama daha yıkıcı olarak yayımını ya da işlemini devam ettiriyor.

0:31:5.500 --> 0:31:12.910
Ali Osman Öncel
Şimdi baktığımızda ne görüyoruz? Elimize bir sinyal geldi dimi lastik dalgalardan bahsediyoruz işte bu deprem.

0:31:13.620 --> 0:31:24.510
Ali Osman Öncel
Az önceki depremden bahsedip örnek verelim demek ki p dalgasından bahsettik dimi p dalgası şimdi bir depremde p dalgası açıklamaya çalışalım.

0:31:26.10 --> 0:31:37.810
Ali Osman Öncel
Şimdi p dalgası ile ilgili olarak ilk kayıt istasyona değil mi? Istasyondan bahsetmiş istasyona p dalgası ile ilgili ilk kayıt 6 27 de gelmiş.

0:31:38.930 --> 0:31:47.190
Ali Osman Öncel
6, 27 bakın burada ne yapmış? 6 20 yedide düşey bileşen değil mi p dalgası?

0:31:47.990 --> 0:32:1.350
Ali Osman Öncel
Bakın, kuzey güney doğrultudaki bileşende ve doğu batı doğu'daki bileşende ilk p dalgası kaydı ne zaman meydana gelmiş kaydedilmeye başlanmış 6 27.

0:32:1.990 --> 0:32:7.420
Ali Osman Öncel
Şimdi baktığımızda 3 boyutlu olarak en büyük yemlik nerede gözleniyor?

0:32:8.160 --> 0:32:40.220
Ali Osman Öncel
Bakın en büyük genlik peye dalgasında düşey yönde gözleniyordu değil mi? Bakın baktığımızda düşey yönde en büyük yenlik gözlemlerini görüyoruz. Tabii kuzey güney ve doğu batı yönünde de pedalları gözleniyor ama şey yönündeki kadar büyük olmadığını buradan görebiliyoruz. Yani farkı nedir? Yani böyle bir kayıt verdiğimiz zaman işte p dalgası sının 3 boyutlu kaydı arasındaki temel farklar ne der nedir açıklayın dediğimiz zaman bu şekilde açıklamanız lazım.

0:32:41.660 --> 0:32:49.990
Ali Osman Öncel
Şimdi burada p dalgasının ilk kolları, testleri demek. Polarite dediğimiz ne bakın polarite bu demek işte bunlar polarite değişimler dimi.

0:32:50.920 --> 0:32:58.720
Ali Osman Öncel
Bunlar polarite değişimleri. Şimdi peri dalgası ilk polarite hareketi. Bakın yukarı doğru değil mi? Yukarı doğru olmuş.

0:32:59.410 --> 0:33:2.740
Ali Osman Öncel
Yani yukarı doğru orda ne oluyor yani orada.

0:33:4.370 --> 0:33:7.490
Ali Osman Öncel
Geldiği zaman yeri böyle yukarı doğru bir ettirmiş.

0:33:8.220 --> 0:33:30.370
Ali Osman Öncel
Düşey bileşen yukarı doğru yüklenmiş olduğunu buradan ne yapıyoruz böyle biliyoruz ve diğer gördüğümüz olayda peynir desin şey bileşenin de düşey yöndeki enerjisinin yatay yöndeki enerjilere göre daha büyük olduğunu ne yapıyoruz? Görüyoruz. Genellikle epey dalgası ilk varış zamanları kullanılır.

0:33:31.370 --> 0:33:45.240
Ali Osman Öncel
Tek barış zamanları bultak ölçülü işte p dalgası ilk varış zamanları istasyonlardan toplanır. Özellikle deprem istasyonları tabanlı bir çalışma yapacaksanız.

0:33:45.850 --> 0:34:6.610
Ali Osman Öncel
Ve bu veriler ek tabanlı ilk varışı büyüklüklerine ilk barış zamanlarında dayanıyorsa, işte p dalgası tomografisi ilk barışa göre yapılıyor. Yani ek varis zamanlarına göre ne yapılabilir işte p dalgası. Tomografi çalışması, görüntüleme çalışması yapılabilir.

0:34:7.510 --> 0:34:23.820
Ali Osman Öncel
Demek ki herhalde 2 barışlar ne yapılıyor esas alınıyor? Tabii ki ilk barışı verisini tespit etmek için ne yapılabilir? Ya da şu ilk vardığı yeri ne yapabilirsiniz? Esas alabilirsiniz böyle ilk çıktığı yeri.

0:34:24.600 --> 0:34:35.250
Ali Osman Öncel
Ya da gerçekten sinyal kalitesi iyi değilse, iyi değilse ekleyin işte. Kırılmanın başladığı yukarı ya da aşağı doğru kırmanın bağışı ilk yeri göremiyorsanız.

0:34:35.950 --> 0:34:59.640
Ali Osman Öncel
Genelde petrol araştırmalarında ilk maksimum genlik zamanı verilmişti. Şuradaki zaman ilk barış olarak ne yapılır? Atanır ya şu ilk hareketin işte yukarı doğru ya da aşağıya doğru bükülmeye başlandı. First black dediğimiz kart ilk kırılma first black dediğimiz ilk kırılma za.

0:34:59.740 --> 0:35:3.790
Ali Osman Öncel
Anı ya da ilk maksimum.

0:35:4.30 --> 0:35:9.600
Ali Osman Öncel
Genlik zamanı ne yapılır? Esas alınır tabii ki bu.

0:35:9.720 --> 0:35:11.590
Ali Osman Öncel
Hangisini?

0:35:12.60 --> 0:35:41.600
Ali Osman Öncel
Tercih ettiyseniz o şekilde devam etmeniz lazım, ilk kırma, zaman ya da ek maksimum genlik zamanımı onu esas alıp almayacağınızı karar vermeniz gerekebiliyor. Tabii ki ilk maksimum geldikleri okumak biraz daha kolay olabilir. Çünkü maksimum geldiğini görmek biraz daha burada kolay. Evet bakıyoruz buradaki ilk maksimum genlik burada ama görüldüğü üzere ilk kırılma dediğimiz insan man of first bırak dediğimiz bakın ilk kırılma bu.

0:35:42.530 --> 0:35:43.840
Ali Osman Öncel
Şeydir önemli.

0:35:44.530 --> 0:35:51.290
Ali Osman Öncel
Olarak zaten bu sektörde çalışıyoruz. First black erivan'da diyoruz. Bakın first yazıyorum 10'a çıkart prank.

0:35:52.370 --> 0:35:53.440
Ali Osman Öncel
Pars bridge.

0:35:54.260 --> 0:36:9.40
Ali Osman Öncel
Eray veya ilk kırılma zamanı ilk kırma zamanı işte budur. Bakın ilk kırma zamanı burada işaretlenmiş ama bazı insanlara da iyi ki geldik. Zamanında kullanabiliyorlar, ilk kırmalar net değilse.

0:36:9.480 --> 0:36:21.720
Ali Osman Öncel
Hı tespit açısından durmasından ne yapılıyor? Ilk maksimum geldik zamanlarda kullanılabiliyor. Evet, demek ki buradaki elastik dalga.

0:36:21.900 --> 0:36:54.100
Ali Osman Öncel
Özellikle tangası 3 bileşimine baktık ve lastik tarlalardaki işte polarite değişimleri den bahsettik, ilk kırma ya da ek genlik zamanlarının değişimine bağlı olarak bu verilerden araştırma yapıldığını ne yaptık? Burada açıklamış olduk. Şimdi demek ki p dalgası olayı bu p dalgası sansone gelmesi gerekiyor. Daha yavaş olan s dalgası gelecek. Şimdi p dalgasını ne gördük düşey yönde p dalgasının.

0:36:54.410 --> 0:37:4.30
Ali Osman Öncel
Yani nik hareketi elastik dalga davranışı düşey yönde daha baskın, daha baskın olduğunu gördük. Şimdi şeye dalgasına bakalım.

0:37:6.470 --> 0:37:8.900
Ali Osman Öncel
Evet, şimdi seda dalgasına baktık.

0:37:9.920 --> 0:37:18.240
Ali Osman Öncel
Şimdi seyi dalgasının elastik dalga yayınının düşey yönde ve yatay yöndeki gel.

0:37:18.340 --> 0:37:21.990
Ali Osman Öncel
Dediklerine bakalım bakın.

0:37:23.870 --> 0:37:44.560
Ali Osman Öncel
Şimdi z neydi? Düşey yön dimi düşey yön işte bunlar yatağa gönder. Kuzey güney ve doğu batı yönündeki yatay yönler. Baktığımız zaman peri dalgasından farkı nedir? Mesela 2 sinyali verdiğini peri dalgasından farkı nedir? Dediğim zaman bir defa tabii ki farklı zaman değil mi? Bakın 6 30 beşte gelmiş.

0:37:46.10 --> 0:37:49.940
Ali Osman Öncel
Birinci farkı ZS dalgası daha geç geliyor. Ne kadar geç geliyor?

0:37:50.690 --> 0:37:52.870
Ali Osman Öncel
Bir önceki dalga ne zaman gelmişti?

0:37:54.370 --> 0:37:55.530
Ali Osman Öncel
6 27.

0:37:56.430 --> 0:38:0.370
Ali Osman Öncel
Demek ki s dalgası ne zaman gelmiş? 6 35 aradaki fark ne?

0:38:1.650 --> 0:38:5.620
Ali Osman Öncel
Aradaki fark 8 dakika değil mi? Arada 8 dakika gibi.

0:38:6.850 --> 0:38:12.140
Ali Osman Öncel
Bir farkı ne yapmış ve birinci fark nedir? 8 dakika demek ki varış zamanları arasındaki fark.

0:38:13.40 --> 0:38:42.200
Ali Osman Öncel
Tamam, bu ne kadar 8 dakika ne yapmanız? Ama bu farklı bir defa görmeniz lazım. Ikinci fark nedir onu araştıracağız. Bakalım gerçekten p dalgasını düşey yönde lastik dalga genliği en büyük düğüm buradaki elastik dalga geldiği sevk dalgasında hangi yönde daha büyük bakalım şey bileşenlere bakıyoruz bakıyoruz dikteyi bileşende elastik dalganın işte maksimum büyüklüğü bu iken.

0:38:44.730 --> 0:38:55.40
Ali Osman Öncel
Buraya baktığımız zaman baktığımız zaman buradaki maksimum genlik rus seviyede. Hangi kuzey güney yönünde doğu batı yönde daha da büyük.

0:38:56.240 --> 0:39:8.520
Ali Osman Öncel
Olarak ortaya çıkıyor. Demek ki ne diyeceğiz? Zeyd dalgasının ikinci farkı bey dalgasından farklı olarak yatay yönlerde lastik dalga geldikleri daha büyük.

0:39:9.980 --> 0:39:25.0
Ali Osman Öncel
Düşey yöne göre daha büyük olarak gözlenmiştir diye ne yapmamız lazım? E açıklama yapmamız gerekiyor. Demek ki lastik dalga verilerin nasıl yorumlayacağız? P dalgası s dalgası demek ki yatay yönde.

0:39:25.670 --> 0:39:28.200
Ali Osman Öncel
Şehit dalgasının enes.

0:39:28.300 --> 0:39:33.520
Ali Osman Öncel
Müzik olması yatay yönde geldiklerini büyük olması ne yapıyor bir depremde?

0:39:34.270 --> 0:39:47.800
Ali Osman Öncel
Öyle değil mi? Genellikle ne dönüyor işte ya ilk gelen dalga aşağıdan vurdu deniyor mesela depremde aşağıdan vurdu doğru. Çünkü p dalgası aşağıdan güçlü vuruyor. Düşey yönde vurduğu için yatağa yöndeki hareketleri zayıf.

0:39:48.610 --> 0:40:0.200
Ali Osman Öncel
Ama sey dalgası aşağıdan bir vuruş yapıyor ama esas vuruşu yatay yönde bakın bu vuruş yönü çift taraflı tek yönlü değil.

0:40:1.270 --> 0:40:35.190
Ali Osman Öncel
Yani her yönden sağlıyor. Bakın doğu batıyı önemlisi sallıyor. Kuzey güney yönünden sağlıyor, eş zamanlı sallıyor, dışarı bakın eş zamanlı doğu batı ve kuzey güney yönünde ne yapıyor? Bir enerji ortaya çıkartıyor ve o enerjiyi özellikle sizin oturmuş olduğunuz bir depremde binayı nasıl sağlayacaktır? 2 yönde sağlayacaktır, 2 yönde sağlayacaktır ve buna bağlı olarak da s dalgası tabii ki çok büyük yıkıma neden oluyor ve ocakta demek ki.

0:40:35.270 --> 0:40:37.30
Ali Osman Öncel
Neden olduğunu yani depremde?

0:40:37.640 --> 0:41:5.300
Ali Osman Öncel
Esas yıkıcı dalgalarında neden s dalgası kaynaklı olduğunu biz nasıl bu verilerden okuyabiliyoruz? Çünkü şey dalgaları yatağa yönde oldukça büyük enerji açığa çıkartıyor. Büyük yatağa yönde kuvvet ne yapıyor? Uyguluyor o kuvvetin büyüklüğünü nereden görüyoruz işte bu dalga genlikleri büyüklüğünden görüyoruz. Demek ki yatay.

0:41:6.280 --> 0:41:21.610
Ali Osman Öncel
2 yatay yönde yani doğu batı ve kuzey güney yönünde 2 yatağa yönlü çok büyük rüşvet uyguladığı için tabii ki şey dalgası gerçekten büyük yıkımlara neden oluyor. Tabii p dalgası.

0:41:22.330 --> 0:41:36.390
Ali Osman Öncel
Eee uyarıcı dalga deniyor p dalgasının güvenliğini bir önceki slaytta da gördük. Tabii ki biz pay dalgası hani uyarı alabilirsek 8 dakika önce alabilirsek aradaki 8 dakika iyi bir dakika değil mi? 8 dakika.

0:41:37.150 --> 0:41:54.460
Ali Osman Öncel
E hani p dalgası bize 8 dakika önce seyri dalgası geliyor. S dalgası geliyor diye bir mesaj veriyor. Tabi ki p dalgasını verdiği mesaj nedir? Bir deprem oluyor. 2 s dalgası geliyor ama s dalgasını tabi ki.

0:41:56.80 --> 0:42:2.760
Ali Osman Öncel
Ve geliş süresi neye göre değişiyor? Bizim depremin meydana gelmiş olduğu.

0:42:3.670 --> 0:42:13.670
Ali Osman Öncel
Hiç merkeze ya da dış merkezi olan mesafemiz ve göre ne yapıyor? Bu ses dalgasının geliş süresi ne yapıyor? Değişiyor.

0:42:14.500 --> 0:42:16.370
Ali Osman Öncel
Tabii ki maraş'ta.

0:42:17.140 --> 0:42:48.320
Ali Osman Öncel
Insanlar fayın üzerinde şehri kurduğu için ve depremde fayın üzerinde olduğu için p ve s dalgası arasındaki fark maalesef 8 dakika olamaz ama endonezya'da olabilir çünkü endonezya'da nerede deprem okyanusta oluyor. Okyanusta uzaklığı, enden öncedeki insanların okyanusu uzaklığı işte derseniz ki ne bileyim hem orada depremler derin oluyor. Hem okyanus ortasında olduğu için 100 km derseniz.

0:42:48.710 --> 0:42:53.480
Ali Osman Öncel
Demek ki bu size biz 8 10 dakika ne yapabilir? Bir zaman kazandırabilir.

0:42:54.590 --> 0:43:7.180
Ali Osman Öncel
Zaten ikinci bir uyarıda tsunami uyarısı veriliyor, ikinci uyarı tsunaminin gelmesi daha da geç oluyor. Bu şekilde aslında okyanus tabanlı depremlere büyük depremlere maruz kalan şey yani denyo gibi.

0:43:7.840 --> 0:43:12.140
Ali Osman Öncel
Ülkeler içerisin içini bu tabii ki erken uyarı sistemi.

0:43:12.950 --> 0:43:31.360
Ali Osman Öncel
Önemli fırsatlar sağlıyor. 8 dakika az değil. 8 dakikada insan ne yapabilir? Çantasını alıp aşağı ne yapabilir inebilir? Evet, Melisa Endonezya dedik ama sen ne diyorsun? P dalgası seyri dalgası erken uyarı buyur.

0:43:38.230 --> 0:43:40.740
Ali Osman Öncel
Evet Melisa bizde değil galiba?

0:43:42.930 --> 0:43:43.750
Ali Osman Öncel
Buyurun merhaba canım.

0:43:47.990 --> 0:43:48.980
Melissa Rahadatulaisy  Triananda
En iyi derken.

0:43:50.560 --> 0:43:51.780
Melissa Rahadatulaisy  Triananda
Hoş da ne?

0:43:53.650 --> 0:43:56.730
Melissa Rahadatulaisy  Triananda
Komponent vardır ya hiç yani?

0:44:2.770 --> 0:44:3.90
Ali Osman Öncel
Evet.

0:44:2.540 --> 0:44:4.440
Melissa Rahadatulaisy  Triananda
Yani yukarı aşağı.

0:44:5.560 --> 0:44:7.60
Melissa Rahadatulaisy  Triananda
Eee, ikinci.

0:44:8.180 --> 0:44:11.230
Melissa Rahadatulaisy  Triananda
Müzeyi güney ve o güncü doğu batı.

0:44:13.380 --> 0:44:13.960
Melissa Rahadatulaisy  Triananda
A.

0:44:17.430 --> 0:44:18.350
Melissa Rahadatulaisy  Triananda
Aynen.

0:44:31.390 --> 0:44:32.650
Melissa Rahadatulaisy  Triananda
Öyle düşünüyorum.

0:44:19.300 --> 0:44:34.300
Ali Osman Öncel
Evet sana soru sordular, mesela işte cisim dalgaları ve yüzey dalgaları arasındaki farklı annelerdir. Açıklayın ya da p dalgası vesaire dalgası arası fark nedir? Açıklayın ne düşünüyorsun? Nasıl bir fark gördüğünü bu farkın ne kadarı senin kafanda kaldı. Evet buyur.

0:44:36.690 --> 0:44:40.760
Melissa Rahadatulaisy  Triananda
Hala hazırlanır ya hocam sela gar söz'den.

0:44:50.860 --> 0:44:51.30
Melissa Rahadatulaisy  Triananda
Hadi.

0:44:49.220 --> 0:44:53.660
Ali Osman Öncel
Evet, evet, melisa'yı dinlendirelim buyur Betül senden alalım.

0:44:54.570 --> 0:44:58.790
Ali Osman Öncel
Evet, buraya kadar dikkatini çeken kısım nedir o kısımlar?

0:44:59.980 --> 0:45:3.730
Ali Osman Öncel
Hangi kısımlar seviyorsun? Dikkatli ve önemli.

0:45:5.590 --> 0:45:21.690
Batoul Haj Mousa
Yüzey ve cisimde halkaların arasındaki farklar hocam yüzeyde halkaları sadece 100. Hocam dünyanın yüzü de öğrenin.

0:45:21.790 --> 0:45:22.30
Batoul Haj Mousa
Hani.

0:45:24.70 --> 0:45:29.580
Batoul Haj Mousa
Ama sesin dalgalar yerin içinde neler var da o öğrenebiliriz.

0:45:34.250 --> 0:45:36.740
Batoul Haj Mousa
Cisim dalgalar daha hızlıdır.

0:45:38.320 --> 0:45:38.980
Batoul Haj Mousa
Ve.

0:45:39.880 --> 0:45:40.620
Batoul Haj Mousa
Derinlik.

0:45:44.750 --> 0:45:47.840
Batoul Haj Mousa
Bir etkilenmiyor, ana yola kadar etkileniyor.

0:45:52.780 --> 0:45:54.80
Batoul Haj Mousa
Ve daha tehlikelidir.

0:46:0.570 --> 0:46:16.520
Ali Osman Öncel
Evet, yani ders gözetleyin dediğimde niye özetleyin ediniz? Anladım çünkü kolay değil. Olayı kavramak kolay değil tabii ben hızla anlattım. Evet, bunlar önemli farklar var. Umarım bu önemli farkları.

0:46:17.500 --> 0:46:28.300
Ali Osman Öncel
Daha sonra birkaç kez dinledikten sonra daha net anlayabilirsiniz diye düşünüyorum. Ben evet devam edelim istiyorsanız bakalım bir sonraki slaytta ne var?

0:46:29.20 --> 0:46:46.670
Ali Osman Öncel
Evet, bunlar da Hüseyin dalgalarından bahsettik yüzey dalgaları bakın nasıl hareket ediyor hem yüzeyde hareket ediyor hem de yüzeyde tabii ki hızları daha yavaş olduğu için şimdi bu hareket ne yönde bakın bu hareket.

0:46:48.230 --> 0:47:5.330
Ali Osman Öncel
Görüyorsunuz, düşey yönde bir hareket var. Mavi noktaları takip etmeniz gerekiyor. Şimdi şu mavi noktaların üstünde evinizin olduğunu düşünün. Evinizin şu mavi nokta olduğunu, mavi noktanın üstünde olduğunu düşünün. Bakın ne oluyor? Hepiniz böyle şey gibi öyle değil mi? Dönüyor.

0:47:7.950 --> 0:47:25.790
Ali Osman Öncel
Yani hadi p dalgasından kurtuldunuz. Sey dalgası işte 2 yönlü salladı. Kurtuldunuz seyir dalgasının hareketine baktığınız zaman bir deniz dalgası gibi bakın o mavi noktalar üstünde evinizin olduğunu düşünün. Nasıl şey yapıyor görüyor musunuz?

0:47:28.410 --> 0:47:47.610
Ali Osman Öncel
Görüyor musun? Nasıl bir rotasyon yapıyor? Saatin ters yönünde nasıl bir rotasyon yaptığını bu şekil gerçekten gösteriyor. Depremi şakası yok, artışlar, deprem aşağı çıkan enerji çok boyutlu. Şimdi dalgası boyutu var. Hüseyin dalgası boyutu var ve çok yönlü.

0:47:48.50 --> 0:48:19.940
Ali Osman Öncel
Bu tweetler ortaya çıkıyor. Bakın buradaki kuvvet dairesel bir kuvvet dairesel aşağı yukarı büyük bir kuvvete oturmuş olduğunuz evler maruz kalıyor işte. Bunun için binalar dayanmıyor depremin şakası yok depremin gerçeğini ya da depremin açığa çıkan dalga verilerindeki dalga genlikleri ndeki dalgaların güçlerin ndeki farkları çok iyi anlamadığımız zaman misal gerçek anlamda depreme dirençli yapılar.

0:48:20.40 --> 0:48:29.900
Ali Osman Öncel
Yapmamız çok mümkün olmayacaktır. Bakın bu da görüyorsunuz. Bir deniz dalgası gibi sürekli aşağı yukarı doğru hareket ettiriyor.

0:48:31.480 --> 0:48:37.40
Ali Osman Öncel
Evet rayli dalgasından bahsettik rayli dalgası ne demiştik ya şaha doğru.

0:48:37.670 --> 0:48:57.860
Ali Osman Öncel
Bittikçe bu dalganın geldikleri ne yapıyor, küçülüyor yani dalga genliğinin küçülmesine ne demek söylenmesi demek değil mi? Şimdi rey'i dalgası geldiği küçükse mesela şöyle bir demek ki buradan gelecek dalga geldi ne olacak? Şöyle lastik dalga geldi, böyle olacak.

0:48:58.480 --> 0:49:9.70
Ali Osman Öncel
Buradan gelen kayıtta bu daha böyle olacak. Buradan gelen ya da bu derinlikten gelen Leyla dalgası geldi. Daha büyük olacak.

0:49:9.690 --> 0:49:41.730
Ali Osman Öncel
Demek ki dalga geldikleri büyüdükçe lastik dalga geldikleri daha büyük kaydedilmişse elinizdeki elastik dalga verisinde sesimi ilk dalga verisinde demek ki daha sığ dan geldiğini, daha küçükse daha derinden geldiğini ne yapmanız lazım? Tahmin etmeniz lazım. Demek ki dalga genliğinin derinlikle değişmesi. Yani ne demek dalga geldin, değişmesi ne demek frekansı değişiyor değil mi? Frekansı değişiyor.

0:49:43.200 --> 0:49:45.40
Ali Osman Öncel
Demek ki.

0:49:45.880 --> 0:49:56.590
Ali Osman Öncel
Düzeyi dalgaların dalga geldikleri dalga frekans frekansını periyotları derinlikte değiştiği için dispersiyon özelliği gösteriyor. Demek ki dispersiyon.

0:49:57.680 --> 0:50:2.510
Ali Osman Öncel
Önemli bir kavram arkadaşlar diz projen diz pearson bakın this.

0:50:3.520 --> 0:50:4.340
Ali Osman Öncel
Doğru canım.

0:50:5.220 --> 0:50:18.390
Ali Osman Öncel
Bunlar hep önünüze dış borcun nedir? Dispersion dalga nedir, dispersion nedir? Genelde türkçe'de de dispersiyon deniyor ya da dispersion tarzı deniyor. Demek ki dalga geldi dedim derinlikte değişmesi.

0:50:19.80 --> 0:50:27.960
Ali Osman Öncel
Durumuna dispersiyon denir. Değişen dalgalara dispersion dalga denir. Değişen dalgaları ve yüzey dalgalardır demeniz lazım.

0:50:28.710 --> 0:50:35.650
Ali Osman Öncel
Bu sürekli sorulan bir olay. Bilmeniz gereken olay iş mülakatına gidebilirsiniz. Hani buradan mezun oldunuz?

0:50:36.330 --> 0:50:42.790
Ali Osman Öncel
Her zaman sizin önünüze çıkacak işte cisim ve yüzey daireler arasındaki fark nedir diye?

0:50:43.580 --> 0:50:51.540
Ali Osman Öncel
Tabii ki burada görüldüğü üzere hızları da ikiyle 5 km arasında yavaş hareket ediyor. Yani yavaş hareket ettiği için.

0:50:52.210 --> 0:51:6.900
Ali Osman Öncel
Tabii ki etkisi de daha büyük oluyor. Etki gücü de derinlikte değişen bir targa baktığımızda bakın zemini eliptik bir düzenle bir eliptik hareket yapıyor. Bakın eliptik.

0:51:7.530 --> 0:51:20.550
Ali Osman Öncel
Alıyor ve kaldırıyor, alıyor ve kaldırıyor. Az önce gördüğümüz gibi en büyük yıkımı bunlar yapıyor. En büyük yıkımın nedeni bunlar dan kaynaklı ortaya çıkıyor.

0:51:22.550 --> 0:51:40.680
Ali Osman Öncel
Evet deprem maalesef çok kompleks ve birbirini tamamlayan dalgalar var. Birinin yarım bıraktığını öbürü tamamlıyor. Süreci tam bütün olarak görmemiz gerekiyor. Şimdi deprem oldu, deprem oluyor ama hangi deprem oldu? Deprem içinde bir sürü dalgalar var.

0:51:41.620 --> 0:52:12.160
Ali Osman Öncel
Yani dalgalar paslaşıyor, bir takı şey gibi bayrak yarışı gibi p dalgası bitiriyor işini p dalgasını teslim ediyor. S dalgası bitiriyor işte mavi dalgasını bayrağı teslim ediyor, nav dalgası bırakıyor. Bayrağı işte rail dalgasını teslim ediyor. Bir bayrak yarışı gibi ne yapıyorlar? Deprem ile başlayan süreç bir bayrak yarışı gibi farklı dalgaların farklı etkileri ile ne yapılıyor tamamlanmış oluyor.

0:52:12.430 --> 0:52:18.820
Ali Osman Öncel
Demek ki bir bina ya da bir depremi hisseden insan çok farklı yönlerde.

0:52:18.960 --> 0:52:22.430
Ali Osman Öncel
Dalga güçlerine karşı maruz kalmış oluyor.

0:52:23.350 --> 0:52:32.430
Ali Osman Öncel
Evet, biraz da ne yapalım? Bu dalga genlikleri ve derinlikleri arasındaki ilişkiler özellikle 1.958 yılında.

0:52:33.160 --> 0:52:45.190
Ali Osman Öncel
Tespit edilmiş richter işte sismoloji in babası olarak biliniyor. Eğer içindeki başlıca katmanlarının kalınlıkları ve cisim dalgaların değişimleri.

0:52:45.830 --> 0:52:47.690
Ali Osman Öncel
Bu şekilde veriliyor.

0:52:49.420 --> 0:53:20.460
Ali Osman Öncel
Baktığımızda demek ki derinlik burada nedir? Bakın 0 km bakın 0 km burası 30 km, 2.900 km, 5.000 km ve 6.300 km derinliklerde dalgaların hızlarını vermişti. P dalgası ne demek? Işte p dalgasının sığı neymiş yüzeyde işte 5 km olarak tanımlanmış seyi dalgasını, hızı 3 km olarak tanımlanmış arada baya bir fark var değil mi?

0:53:20.660 --> 0:53:21.110
Ali Osman Öncel
Üçüne.

0:53:21.730 --> 0:53:33.780
Ali Osman Öncel
5 arasında bayağı büyük bir fark olduğunu ne yapabiliyoruz? Görebiliyoruz. Tabii 30 km indiğimiz zaman genellikle burada dikkat etmeniz gereken olay. Bakın derinlik arttıkça.

0:53:34.770 --> 0:53:36.820
Ali Osman Öncel
Dalgaların hızları artıyor.

0:53:37.840 --> 0:53:42.20
Ali Osman Öncel
Bakın 57, 13. Buçuk belli yerlerde düşüyor.

0:53:43.170 --> 0:53:44.450
Ali Osman Öncel
Belli yerlerde.

0:53:45.610 --> 0:53:46.280
Ali Osman Öncel
Kayboluyor.

0:53:47.840 --> 0:53:57.750
Ali Osman Öncel
Ama normal koşullarda katı koşullarda ortam katıyım sığan e hız sürekli artıyor ama ortam katılık.

0:53:58.610 --> 0:54:19.410
Ali Osman Öncel
Durumunu terk edip bir sıvılaşma etkisine geldiyse orada hızlar ne yapıyor düşüyor işte bu noktalara biz ne diyoruz geçiş zamanları diyoruz ve sıkılaşmanın başladığı yerler diyor. Demek ki 2.900 kilometreye kadar bakın 57 13 buçuk olarak ne olmuş? Bi p dalgasını hızlı yükselmiş.

0:54:20.50 --> 0:54:26.340
Ali Osman Öncel
Gene ses dalgasını bakın, derinlikle ne yapmış? 34 ve 8 km.

0:54:27.300 --> 0:54:55.710
Ali Osman Öncel
Hızları ulaşmış demek ki bir defa isim dalgalarının hızı derinlikte artıyor. Ortamda bir anormallik yoksa anormallik ne demek işte sıcaklık olabilir, sıvılaşma olabilir. Varsa da ne yapıyor? Burada çok hızlı bir hız düşümü meydana geliyor. Tekrar demek ki hırs ne olmuş? Bakın buraya doğru büyümüş çekirdeğe doğru büyümüş demek ki ne demek bu arada sıvılaşma sıvı.

0:54:55.810 --> 0:55:6.340
Ali Osman Öncel
Ulaşmaz oyuna girdi ve tekrar sıvılaşma azaldığı için hız gene burada yükseldi. Ama burada biz ne yapamıyoruz? Bakın s dalgasını göremiyoruz. Aslında burada sıvılaşma var.

0:55:7.450 --> 0:55:15.720
Ali Osman Öncel
Sıvılaşma devam ediyor ama sıvı ulaşmanın tonu ne yapıyor azaldığı için peyda dalgası azalıyor ama.

0:55:16.450 --> 0:55:25.90
Ali Osman Öncel
Ortamda sıvılaşma kısmi ya da tamamen olduğu zaman sev dalgasını göremiyoruz demek s dalgası sıvılaşma.

0:55:25.320 --> 0:55:39.810
Ali Osman Öncel
Potansiyelin alanlarda ortadan kayboluyor ve ses dalgası nedir? Aslında. Demek ki ortadan kaybolduğu zaman onu kaybolduğu ortam.

0:55:40.550 --> 0:55:57.960
Ali Osman Öncel
Sevgi dalgasının kaybolması kaynaklı olarak ortamla ilgili biz ne diyoruz? Demek ki sıvılaşma potansiyeli olan bir ortam diyoruz. Bu ne zaman keşfedilmiş? 1.958 yılında keşfedilen bir çalışma olarak ortaya çıkıyor işte bu.

0:55:58.610 --> 0:56:6.700
Ali Osman Öncel
Ve içi merkeze kadar ne yapıyor iniyor? Demek ki dalgaların normal koşullarda bir defa hızları.

0:56:7.390 --> 0:56:8.740
Ali Osman Öncel
Yerindeki de artıyor.

0:56:9.380 --> 0:56:15.170
Ali Osman Öncel
Bundan da normal yarı çapları bakın yarı çaplar ne yapıyor? Aşağı doğru gittikçe azalıyor çünkü.

0:56:15.820 --> 0:56:24.920
Ali Osman Öncel
Dünyanın yüzeyindeki çap aşağıya doğru gittikçe ne yapıyor? Azalıyor. Daha küçük katmanlara gittiğimiz için.

0:56:26.140 --> 0:56:44.0
Ali Osman Öncel
Evet bir sonraki şekle baktığımız zaman bu biraz daha detaylı. Tabii bu 1.950 sekizde yapılmış bir bulgu ama daha sonraki ilerletmiş modeller biraz daha kapsamlı ve anlaşılır gösteriyor. Şimdi az önceki aslında.

0:56:44.340 --> 0:56:48.870
Ali Osman Öncel
Tablo olarak verilen görüntüyü şekil olarak ne yapmış açıklamış durumda.

0:56:49.580 --> 0:56:54.70
Ali Osman Öncel
Şimdi görüldüğü üzere demek ki bu kısma kadar kısma kadar.

0:56:55.560 --> 0:57:5.730
Ali Osman Öncel
Kısma kadar bakın 2.891 derinliğine kadar ne oluyor? PVS dalgası ne yapıyor? Böyle artarak devam ediyor dimi?

0:57:7.240 --> 0:57:8.990
Ali Osman Öncel
Artarak devam ediyor.

0:57:10.760 --> 0:57:12.590
Ali Osman Öncel
Sonra.

0:57:12.720 --> 0:57:15.930
Ali Osman Öncel
Ne yapıyoruz? Bakın burada sn.

0:57:16.20 --> 0:57:29.260
Ali Osman Öncel
Ve dalgasını kaybettik. Nereye kadar kaybetti? Bakın 5.100 elliye kadar da Seyit dalgasıyok.at, 1.370 bine de kadar yok. Demek ki 2.891 kilometreden sonra.

0:57:29.860 --> 0:57:34.960
Ali Osman Öncel
Ortam kısmen ya da tamamen sahip olduğu için seyre dalgasını göremiyoruz.

0:57:35.670 --> 0:57:48.960
Ali Osman Öncel
Tabii ki niye göremiyoruz? Bakın sağ tarafta yoğunluk var. Demek ki yoğunluk ne yapıyor? Bakın yoğunluk artıyor. Yoğunluk artmasına bağlı PS dalgası artıyor. Demek ki yoğunlukta birebir ilişkili olduğunu görüyoruz.

0:57:50.770 --> 0:57:55.740
Ali Osman Öncel
Daha sonra baktığımızda aslında burada.

0:57:59.440 --> 0:58:12.900
Ali Osman Öncel
Burada gene pey dalgası peye darbesi ne yapıyor? Bu kısmı biraz hızını arttırıyor ve buradaki yoğunlukla ne yapıyor? Bakın gene yoğunluk artıyor ama tabii ki bu yoğun ama sıvı lan.

0:58:13.0 --> 0:58:16.880
Ali Osman Öncel
Çıkmış biliyor yani tamam içinde sıvı olduğu için seyrek dalgası yok.

0:58:17.510 --> 0:58:42.650
Ali Osman Öncel
Bakın p dalgası her ortamda ne yapıyor ilerliyor, neye ne ilişkin olarak ilerliyor. Yoğunlukta ilişkin olarak onunla paralel olarak ilerlediğini görüyoruz. Bakın yoğunluk biraz daha arttı. Burada gene pey dalgası yoğunluk arttığı için işte iç çekirdekte oldu. Daha da hızını büyüterek yoğunlukla birlikte ne yaptı hızını arttırdı.

0:58:43.510 --> 0:58:55.240
Ali Osman Öncel
Demek ki bu şekil bize neyi gösteriyor? E bir boyutlu hız modelini gösteriyor. Yerin altındaki bir boyutu hız modelini gösteriyor. Yerin altında işte.

0:58:55.570 --> 0:58:59.230
Ali Osman Öncel
Sürekli gözlenen sismik dalga hızları.

0:59:0.260 --> 0:59:8.100
Ali Osman Öncel
Ya da belli bir yere kadar gözlenen sismik dalga hızlarının hangisi olduğunu ne yapabiliyoruz görebiliyoruz. Sismik dalgaların genel de.

0:59:8.730 --> 0:59:39.980
Ali Osman Öncel
Yoğunlukla ilişkili olduğunu gösteren önemli bir model olarak ortaya çıkıyor. Tabii bu model 1.981 yılında yapılmış bir model. Bir önceki modern neydi? 1.950 sekizde 1.980 birde model bu şekilde güncellenmiş durumda. Tabi ki katmanlar burada nedir? Bakın işte özman too, bakın usman to atman to dış çekirdek ve iç çekirdek. Bundan ne yapıyor hepsini gösteriyor. Bunu yan getirdiğimiz zaman demek ki.

0:59:40.90 --> 0:59:41.790
Ali Osman Öncel
Ne yapıyoruz iç çekirdek?

0:59:43.20 --> 0:59:59.720
Ali Osman Öncel
Burası neye denk geliyor işte dış çekirdek ile at mantolu sınırı bakın. Demek ki buradan itibaren nedir? Bakın dış çekirdek tamamen sıvı değil. Burası sıvı olduğu için bu sıvı kısmına ne göremiyoruz? Seyri dalgasını göremiyoruz.

1:0:0.810 --> 1:0:18.880
Ali Osman Öncel
Ama p dalgasını görüyoruz çünkü belli bir yoğunlukta yoğunluk sabit olduğu için aslında p dalgası hızı da o yoğunluk ya da o ortamdaki malzemenin yoğunluğu değişmediği için bakın sabit olarak yoğunlukta değişiyor.

1:0:19.780 --> 1:0:26.240
Ali Osman Öncel
Tabii burası nedir? Buradan iç çekirdeğe girdik. Burası iç çekirdek dış çekirdek sınırı.

1:0:27.90 --> 1:0:39.700
Ali Osman Öncel
Daha sonra tabii ki iç çekirdek katı olduğu için gene belli bir yoğunluk artıyor ve orada da sabit hızda devam ediyor. Sabit hızla devam etmesi ne demek? Ortamı bu moden olduğunu gösteriyor.

1:0:40.760 --> 1:0:54.940
Ali Osman Öncel
Ve bu şekilde devam etti. Tabii yukarıda da görüldüğü üzere bu her bir hız değişimi işte. Burada da işte üst manto daki işte litosfer gibi kabuk gibi malzemelerin değişimini gösteriyor.

1:0:57.170 --> 1:1:5.660
Ali Osman Öncel
Evet artışlar istiyorsanız orada bırakalım ve daha sonra devam edelim kısımla ilgili olarak.

1:1:7.710 --> 1:1:15.20
Ali Osman Öncel
Peki kaç dakika olmuş? Sürede şey yapalım ve daha sonra devam edelim. Evet bu kısımla ilgili olarak.